Mieszane użytkowanie aut służbowych to nie tylko Estoński CIT, ale także przychód na gruncie ustawy o PIT

W artykule z 20 lipca 2022 r. poruszaliśmy temat dokonanej Polskim Ładem 3.0 nowelizacji dotyczącej rozliczania użytkowania samochodów służbowych w celach mieszanych na gruncie estońskiego CITu.

Ustawodawca zauważył, że praktyka organów polegająca na uznawaniu za podlegający opodatkowaniu ukryty zysk w postaci 50% wydatków i odpisów amortyzacyjnych względem samochodu służbowego używanego dla celów mieszanych przez pracownika nie znajduje oparcia w przepisach, ponieważ ukrytym zyskiem są, z definicji, tylko świadczenia (pieniężne lub niepieniężne), których beneficjentem, bezpośrednio lub pośrednio, jest udziałowiec, akcjonariusz albo wspólnik lub podmiot powiązany bezpośrednio lub pośrednio z podatnikiem lub z tym udziałowcem, akcjonariuszem albo wspólnikiem.

W przypadku użytkowania samochodów w sposób mieszany przez pracowników nie istniała podstawa do stwierdzenia, że doszło do ukrytego zysku. Zatem od początku 2023 r. zaczął obowiązywać przepis, który przewiduje takie sytuacje za „wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą”, które jako kolejna, oprócz ukrytych zysków, kategoria zdarzeń podlegających opodatkowaniu, pozwala na opodatkowanie estońskim CITem mieszanego użytkowania samochodów przez pracowników spółki (w przypadku, gdy brak jest prowadzonej ewidencji przebiegu). Wyrok NSA z 11 lipca 2023 r., sygn. II FSK 93/23 potwierdził brak możliwości opodatkowania wydatków związanych z używaniem samochodów służbowych w sposób mieszany przez pracowników za lata 2021 – 2022.

Dnia 27 czerwca 2023 r. Dyrektor KIS wydał w sprawie 0113-KDIPT2-3.4011.330.2023.1.SJ kontrowersyjną interpretację dotyczącą tej kwestii, tym razem pod kątem podatku PIT. Z pozoru potwierdza ona rzecz bardzo korzystną dla podatników – że zwolnione z naliczania przychodu w PIT jest użytkowanie aut dla celów mieszanych, zarówno przez wspólników jak i pracowników, gdy został zapłacony estoński CIT. Jednak liczne głosy eksperckie wskazują, że wyciąganie z niej takiego wniosku jest przedwczesne i bazuje na nieprawidłowym sformułowaniu pytania we wniosku.

Wnioskodawca zapytał bowiem, czy ukryte zyski są przychodem w PIT, na co organ odpowiedział w pełni słusznie, że nie, gdyż jest to kategoria do opodatkowania wyłącznie na gruncie ustawy o CIT. Jednak odpowiedź ta na tak udzielone pytanie nie sprawia, że prywatny użytek samochodu służbowego nie podlega opodatkowaniu jako korzyść wspólnika bądź też pracownika. Zapłata podatku przez spółkę z tytułu wystąpienia ukrytych zysków bądź wydatków na cele niezwiązane z działalnością gospodarczą nie sprawia, że korzyść po stronie wspólnika bądź pracownika nie podlega opodatkowaniu.

Gdyby spółka sformułowała pytanie w ten sposób, że zapytałaby, czy ciążą na niej obowiązki płatnika w przypadku prywatnego używania samochodów służbowych przez wspólników bądź pracowników w przypadku, gdy uiszczany jest zryczałtowany podatek CIT, odpowiedź na nie udzielona mogłaby być miarodajna. Jednocześnie organ wskazał, że za przychody należy uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymywane przez podatnika, co sprowadza się do stwierdzenia, że korzystanie przez wspólnika lub pracownika z majątku spółki stanowi przychód. Jednak jest to przychód podlegający w całości reżimowi ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z interpretacji tej nie należy zatem wyprowadzać optymistycznego wniosku, że użytkowanie samochodu do celów prywatnych przez pracownika lub wspólnika nie spowoduje po jego stronie powstania przychodu do opodatkowania. Kwestię tą należy rozważyć zwłaszcza w kontekście art. 12 ust. 2a ustawy o PIT, który przewiduje zryczałtowany przychód dla pracownika z tytułu wykorzystywania samochodu służbowego dla celów prywatnych.