Wstrzymanie zwrotu podatku - tylko w sytuacjach wyjątkowych

19.10.2021 | VAT

Zgodnie z art. 87 ust. 2 ustawy o VAT, w przypadku gdy zasadność zwrotu wymaga dodatkowego zweryfikowania, naczelnik urzędu skarbowego może przedłużyć 60 dniowy termin na jego zwrot do czasu zakończenia weryfikacji rozliczenia podatnika dokonywanej w ramach czynności sprawdzających, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej lub postępowania podatkowego.

Wskazany przepis jest regularnie wykorzystywany przez organy, w celu zabezpieczenia interesów skarbu państwa przed podatnikami próbującymi wyprowadzić nienależycie wykazaną wartość poza terytorium kraju. W związku z tym uczciwi przedsiębiorcy wskazują, iż takie działania prowadzą do spadku kondycji finansowej prowadzonego przez nich biznesu, a ostatecznie nawet do upadłości. Podatnicy argumentują, iż dopuszczalność przedłużenia terminu zwrotu podatku nie może być odczytywana jako blankietowe, prewencyjne upoważnienie do opóźniania realizacji praw podatnika, niezależnie od etapu postępowania, na jakim jest ono stosowane. Natomiast organy podatkowe w decyzji o wstrzymaniu zwrotu często nie wskazują na istniejące rozbieżności, czy nieścisłości lub braki w materiale dowodowym, nie wyjaśniając jednocześnie dlaczego uznały, że istnieje potrzeba dalszej weryfikacji przedsiębiorcy.

Wątpliwości podatników co do legalności podejmowanych działań przez organy potwierdził również Wojewódzki Sądu Administracyjnego w Łodzi w sprawie pod sygn. akt I SA/Łd 313/21, w której wskazał, iż ,,Odroczenie zwrotu podatku jest odstępstwem od podstawowej zasady VAT, jaką jest neutralności. Zatem korzystanie z możliwości przedłużenia terminu zwrotu podatku, powinno być stosowane przez organy podatkowe w sytuacjach wyjątkowych, niezbędnych dla ochrony interesów budżetowych państwa.” Istotą komentowanej sprawy jest bowiem ustalenie czy organ podatkowy mający wątpliwości co do transakcji powodującej możliwości odliczenia podatku VAT posłużył się proporcjonalnym środkiem zapobiegawczym w stosunku do potencjalnego zagrożenia.

Dodatkowo Sąd zaznacza, że ,,wskazanie w przepisie ustawy o VAT na "wymóg dodatkowego zweryfikowania" należy rozumieć w ten sposób, że powinny pojawić się istotne wątpliwości co do zasadności zwrotu, przy czym podstawą tych wątpliwości nie mogą być jedynie subiektywne przekonania podmiotu decydującego o przedłużeniu zwrotu, ale powinny one wynikać z obiektywnych działań organu podatkowego.” W konsekwencji organ decydując o przedłużeniu terminu zwrotu VAT, każdorazowo ma obowiązek wskazać nie tylko jakie czynniki za tym przemawiają, lecz także dlaczego uważa, że te okoliczności uzasadniają przedłużenie terminu zwrotu VAT. Takie rozumienie przepisów wklucza możliwość powoływania się przez fiskusa jedynie na ogólne powody dalszej weryfikacji innych podmiotów gospodarczych

Ponadto Ordynacja Podatkowa wymusza na organach skarbowych załatwienie sprawy wymagającej przeprowadzenia postępowania dowodowego bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej - nie później niż w ciągu 2 miesięcy od dnia wszczęcia postępowania, co dodatkowo przemawia za uchyleniem postanowienia o przedłużeniu terminu na zwrot VAT i koniecznością wypłaty należnych przedsiębiorcy środków.