Sądy potwierdzają sprzeczność sankcji VAT z prawem unijnym
03.08.2021 | VAT
W dniu 15 kwietnia 2021 roku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, wydał wyrok w sprawie zgodności polskich sankcji VAT z przepisami UE stwierdzając, iż zasadę proporcjonalności należy interpretować w ten sposób, że stoi ona na przeszkodzie przepisom krajowym, które nakładają na podatnika, dodatkowe zobowiązanie podatkowe bez rozróżnienia czy nieprawidłowość rozliczeń wynika z błędu, popełnionego przez strony transakcji, działań podatnika charakteryzujących się oszustwem czy też skutkujących uszczupleniem wpływów do Skarbu Państwa.
Takie rozumienie art. 112b ustawy o VAT potwierdził również m. in. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w sprawie o sygn. akt. I SA/Lu 208/21. W niniejszym postępowaniu organy ustaliły, że spółka nie skorygowała podatku naliczonego, o nieuregulowane faktury, w stosunku do których termin 90 dni liczony od dnia upływu terminu ich płatności miną. Przedsiębiorca uczynił jednak za dość wszelkim obowiązkom i po kontroli podatkowej skorygował odpowiednie deklaracje. Mimo to organ bezwzględnie nałożył na podatnika dodatkowe zobowiązanie podatkowe, tłumacząc że obowiązujące przepisy nie pozostawiają organom podejścia uznaniowego. Nie badano również czy spółka dochowała należytej staranności czy też błędy w przedmiotowych rozliczeniach nastąpiły w wyniku oszustw podatkowych.
Sąd wskazał, że takie stanowisko jest błędne, albowiem nie uwzględniono w nim przesłanek interpretacyjnych wskazanych w wyroku TSUE tj. charakteru i wagi uchybień zawartych w deklaracji, faktu złożenia korekty deklaracji, okoliczności wskazujących, że błąd ten nie stanowił oszustwa oraz braku uszczuplenia wpływów Skarbu Państwa. Mimo tego, że wyrok dotyczył ściśle sankcji 30%, to jego interpretacja pozwala na uznanie, że należy go odnosić do wszystkich sankcji VAT, a więc również to tych w wysokości 15 proc., 30 proc. i 100 proc.
Dodatkowo należy wskazać, że wyrok ten jest kontynuacją korzystnej dla podatników linii orzeczniczej, zapoczątkowanej przez WSA w Gdańsku i w Olsztynie. Sądy zaznaczają, iż z wyroku TSUE C-935/19 wynika, że ustalenie sankcji VAT nie jest obligatoryjne w przypadku stwierdzenia przesłanek z art. 112b ust. 1 i 2 ustawy VAT i że przed ich ustaleniem organy podatkowe powinny wyjaśnić przyczyny, które spowodowały potencjalne uszczuplenie należności podatkowych, co wymaga przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego, a następnie wyrażenia oceny zarówno na podstawie przepisów krajowych, jak i unijnych.
Co istotne, powyższe orzeczenia nie są prawomocne, a oznacza to, że ostatecznym rozstrzygnięciem tej sprawy zajmie się Naczelny Sąd Administracyjny, albowiem mimo niezgodności przepisów krajowych z unijną dyrektywą Ministerstwo Finansów nie zapowiedziało jak dotąd konkretnych zmian przepisów w tym zakresie.
Kontakt:
Łukasz Krasowski, radca prawny / E: l.krasowski@axelo.pl
