Postępowanie legalizacyjne samowoli budowlanej

W momencie gdy obiekt został wybudowany lub jest w budowie bez wymaganego zgłoszenia, czy decyzji o pozwoleniu na budowę lub pomimo sprzeciwu od tej decyzji odpowiedniego organu, zadaniem inwestora powinno być złożenie odpowiedniego wniosku i rozpoczęcie postępowania legalizacyjnego.

W chwili, gdy odpowiedni organ nadzoru budowlanego (powiatowy lub wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego) ustali fakt powstania samowoli budowlanej, jego zadaniem jest wydanie postanowienia o wstrzymaniu budowy. Co więcej, jeżeli budowa stwarza zagrożenie życia lub zdrowia w tym samym postanowieniu organ nakazuje zabezpieczenie obiektu lub terenu budowy oraz usunięcie przyczyny stanu zagrożenia. W danej chwili inwestor jest także informowany o możliwości złożenia wniosku o legalizację, konieczności poniesienia odpowiedniej opłaty legalizacyjnej oraz sposobie jej kalkulacji. Termin, w którym inwestor powinien złożyć taki wniosek wynosi 30 dni od doręczenia wskazanego wyżej postanowienia. Uchybienie tego terminu skutkować będzie wydaniem przez organ nadzoru budowlanego decyzji o rozbiórce obiektu.

W przypadku dochowania ww. terminu rozpoczyna się postępowanie legalizacyjne, którego pierwszym krokiem jest nałożenie przez organ na inwestora obowiązku przedłożenia dokumentów legalizacyjnych (które w znacznej mierze są tożsame z dokumentami składanymi razem z wnioskiem o wydanie decyzji o pozwolenie na budowę) w terminie 60 dni od doręczenia postanowienia o nałożenia tegoż obowiązku. Niedotrzymanie wyznaczonego terminu, tak samo jak w przypadku uchybienia terminu o złożenie wniosku o legalizację, stanowi podstawę do wydania decyzji o rozbiórce obiektu.

Po dostarczeniu wszystkich wymaganych dokumentów organ nadzoru budowlanego egzaminuje ich zgodność oraz kompletność pod kątem prawa budowlanego, projektu zagospodarowania działki oraz z przepisami techniczno-budowlanymi. W momencie gdy procedura zostanie przeprowadzona prawidłowo, organ wydaje postanowienie o ustaleniu wysokości opłaty legalizacyjnej, na które inwestor ma prawo złożyć zażalenia. Opłata legalizacyjna powinna być uiszczona w terminie 7 dni od doręczenia postanowienia o jej wysokości, jej nieuiszczenie we  wskazanym terminie również grozi wydaniem decyzji o rozbiórce. W momencie spełnienia przesłanek takich, jak ważny interes inwestora lub interes publiczny, opartych na sytuacji majątkowej, którą wykazał inwestor, możliwe jest odroczenie terminu płatności, rozłożenie opłaty na raty lub całkowite bądź częściowe jej umorzenie. Ważnym jest, iż proces legalizacyjny dokonany jest dopiero po uiszczeniu całej opłaty.

Sposób naliczania opłaty legalizacyjnej jest sprecyzowany w Ustawie z dnia 7 lipca 1994 Prawo budowlane. Opłata jest obliczana zgodnie ze wzorem wskazanym w art. 59 f p. b. – S (500 zł) x K (kategoria obiektu budowlanego) x W (współczynnik wielkości obiektu budowlanego). Współczynnik S jest przedstawiony w art. 59 f ust. 2 jako kwota 500 zł. Pozostałe wartości są udokumentowane w załączniku do ww. ustawy. Gdy opłata zostanie uiszczona, organ nadzoru budowlanego wydaje decyzję o legalizacji, której elementami są zatwierdzenie projektu oraz zezwolenie na zakończenie budowy, jeżeli nie została ona zakończona. W przypadku gdy obiekt wymagał decyzji o pozwoleniu na budowę, organ może również w powyższej decyzji zobowiązać inwestora do uzyskania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie.

Podsumowując, inwestor który dokonuje samowoli budowlanej naraża się na karę w postaci wysokiej grzywny, w związku z tym, pomimo perspektywy poniesienia dodatkowych kosztów w postaci opłaty legalizacyjnej, opłacalnym jest w z perspektywy inwestora złożenie wniosku o legalizację samowoli budowlanej.

Kontakt

Ernest Szczęch, radca prawny / e.szczech@axelo.pl

Patryk Ostrowski / p.ostrowski@axelo.pl