WSA: Strona nie ma obowiązku działania za ustanowionego pełnomocnika

W wyroku z 19 września 2023 r. (sygn. I SA/Gd 599/23) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku odniósł się do przywrócenia terminu do wniesienia odwołania w przypadku choroby pełnomocnika oraz braku obowiązku działania przez stronę w jego miejsce. Sąd uznał dotychczasowe stanowisko organu podatkowego za błędne. Zdaniem fiskusa w przypadku niemożności osobistego działania pełnomocnika podatnik mógł dopełnić wszystkich formalności samodzielnie.

Odmowa przywrócenia terminu przez organ podatkowy

Do organu zostało skierowane odwołanie wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu. Pełnomocnik wnosił o przywrócenie terminu z uwagi na brak możliwości wniesienie odwołania ze względu na nagłą chorobę. Nie zważając na te okoliczności organ podatkowy odmówił przywrócenia terminu, argumentując, że pełnomocnik posiadał wystarczającą wiedzę dotyczącą możliwości złożenia odwołania w formie dokumentu elektronicznego, bez konieczności opuszczania miejsca pobytu. Ponadto uznał, iż strona mogła sama złożyć odwołanie.

Podstawa prawna

Na skutek skargi złożonej przez pełnomocnika, WSA w Gdańsku rozpoznał niniejszą sprawę. Zgodnie z postanowieniami art. 162 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383) w razie uchybienia terminu należy przywrócić termin na wniosek zainteresowanego, jeżeli uprawdopodobni on, że uchybienie nastąpiło bez jego winy. Oznacza to, iż wystarczającym warunkiem jest jedynie uprawdopodobnienie zdarzeń, które stanowiły przeszkodę w dostarczeniu pisma w wymaganym terminie.

W kontekście niniejszej sprawy, pełnomocnik w złożonym wniosku o przywrócenie terminu szczegółowo opisał objawy oraz przedstawił zaświadczenie lekarskie, potwierdzające jego niezdolność do pracy, z zaleceniem pozostawania w pozycji leżącej.

WSA odmiennie niż fiskus

Sąd doszedł do wniosku, że przedłożone zaświadczenie lekarskie nie tylko uprawdopodabnia wystąpienie choroby, lecz także jednoznacznie stwierdza fakt istnienia okoliczności uniemożliwiających dokonanie czynności przez pełnomocnika w tym czasie. WSA podkreślił, iż organ podatkowy nie posiada dostatecznej wiedzy medycznej, by zakwestionować lub przewidywać, jakie konkretne działania mogły zostać podjęte przez osobę dotkniętą chorobą. Wobec tego niedopuszczalne jest wymaganie od pełnomocnika wysiłku ponad jego możliwości, zwłaszcza jeśli chodzi o konieczność sporządzenia i przesłania odwołania, nawet drogą elektroniczną.

Dodatkowo, WSA nie podzielił stanowiska organu podatkowego, który sugerował, że strona miała możliwość osobistego złożenia odwołania, pomimo ustanowienia pełnomocnika. Sąd zaznaczył, że podatnik decydując się na pełnomocnika, zwłaszcza o profesjonalnym charakterze, miał prawo oczekiwać, że to on będzie odpowiedzialny za wszelkie czynności procesowe.

W świetle tych faktów, WSA uchylił kwestionowane postanowienie organu. W konsekwencji organ podatkowy będzie ponownie zobowiązany do rozpatrzenia wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania, z uwzględnieniem oceny prawnej dokonanej przez sąd.