Zwiększona ochrona pracowników

Od dnia 22 września 2023 r. obowiązują nowe przepisy Kodeksu postępowania cywilnego, które istotnie wzmocniły ochronę zwolnionych przez pracodawcę pracowników.

Obejmują one:

• obowiązek dalszego zatrudnienia pracownika do czasu prawomocnego zakończenia postępowania

Zgodnie z nowymi przepisami sąd pracy (na wniosek pracownika), uznając wypowiedzenie umowy o pracę za bezskuteczne albo przywracając pracownika do pracy, zobowiązany będzie nałożyć w wyroku na pracodawcę obowiązek dalszego zatrudnienia pracownika do czasu prawomocnego zakończenia postępowania.

Przed wejściem nowelizacji, tj. do 21 września 2023 r., zależało to od decyzji sądu, który mógł nałożyć na pracodawcę taki obowiązek, ale nie musiał. Obecnie, jeśli pracownik złoży odpowiedni wniosek, sąd musi nałożyć na pracodawcę powyższy obowiązek.

• zabezpieczenie na każdym etapie postępowania pracownika chronionego

Ponadto, od 22 września 2023 r. trudniej jest rozwiązać umowę o pracę z pracownikiem podlegającym szczególnej ochronie przed rozwiązaniem stosunku pracy za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia, czyli m.in.:

• kobiety w okresie ciąży i urlopu macierzyńskiego,
• pracowników w wieku przedemerytalnym,
• działaczy związkowych,
• członków rad pracowniczych.

Sąd, na wniosek zwolnionego pracownika podlegającego szczególnej ochronie przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem stosunku pracy bez wypowiedzenia, który przed sądem będzie dochodził uznania wypowiedzenia stosunku pracy za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy, udzieli zabezpieczenia przez nakazanie dalszego zatrudnienia go przez pracodawcę do czasu prawomocnego zakończenia postępowania. Sąd będzie mógł udzielić tego zabezpieczenia na każdym etapie postępowania. Wystarczy do tego uprawdopodobnienie istnienia roszczenia. Na postanowienie w przedmiocie udzielenia zabezpieczenia przysługuje zażalenie do sądu drugiej instancji.

Sąd będzie mógł odmówić udzielenia zabezpieczenia wyłącznie w sytuacji, gdy roszczenie jest oczywiście bezzasadne.

Jeżeli postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia się uprawomocni, pracodawca będzie mógł żądać jego uchylenia wyłącznie, jeżeli wykaże, że po udzieleniu zabezpieczenia zaistniały przesłanki, o których mowa w art. 52 § 1 Kodeksu pracy, tj.:

• ciężkie naruszenie przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych;
• popełnienie przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem;
• zawiniona przez pracownika utrata uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.