Zapłata zaległych składek nie stanowi przychodu pracownika

Prowadzone u pracodawców kontrole ZUS często wykazują nieprawidłowości w zakresie ustalania tytułu do ubezpieczeń społecznych, czego konsekwencją jest zobligowane danego pracodawcy jako płatnika do zapłaty zaległych składek ubezpieczeniowych za byłych i obecnych pracowników. W konsekwencji powstawało pytanie czy naliczone składki są przychodem ze stosunku pracy w rozumieniu ustawy o PIT, od którego należy odprowadzić podatek dochodowy.

Zgodnie z najnowszym wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie  z dnia 22 lipca 2021 r. sygn. akt I SA/Rz 389/21: „pokrycie przez pracodawcę zaległych składek na ZUS jako niestanowiące przychodu pracownika”.

Wyrok zapadł w sprawie z skargi złożonej przez spółkę, która  nie zgodziła się ze stanowiskiem organu skarbowego i wniosła skargę na wydaną w jej sprawie interpretację indywidualną Dyrektora KIS z marca 2021 r., domagając się jej uchylenia i zarzucając naruszenie przepisów prawa materialnego mające wpływ na wynik sprawy. W niniejszej interpretacji Dyrektor KIS przychylił się do wiodącej linii orzeczniczej organów podatkowych o podobnych stanach faktycznych, uznając, że sfinansowanie przez pracodawcę z własnych środków składek ZUS, które powinny być opłacane przez pracownika jest świadczeniem podlegającym opodatkowaniu.

Argumentując swoje stanowisko WSA zwrócił uwagę, że w żadnym momencie obowiązek zapłaty zaległych składek na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne i zdrowotne nie ciążył na pracownikach. Wykonania zaległego zobowiązania przez płatnika, w zakresie obliczenia, potrącenia z dochodu ubezpieczonego oraz odprowadzania składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne, nie można utożsamiać z wykonaniem obowiązku za kogoś innego, tj. za pracownika lub byłego pracownika. Zdaniem sądu, brak jest zatem podstawy do stwierdzenia obecnie przychodu u pracowników z tego powodu, że składki wcześniej powinny były być potrącone ze świadczeń wypłacanych pracownikom. Skoro wskutek zapłaty zaległych składek przez płatnika nie występuje przychód u pracowników, to płatnik nie jest również zobowiązany do pobrania zaliczki na podatek dochodowy. Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w jednolitej linii orzeczniczej sądów administracyjnych np.  wyroku NSA z 27 kwietnia 2021r., sygn. akt II FSK 3179/19 lub w wyroku z 21 marca 2019 r., sygn. akt II FSK 972/17.

Jak czytamy w ww. wyroku NSA z 27 kwietnia 2021 r., sygn. akt II FSK 3179/19,  przyjęcie za prawidłowe stanowiska organu interpretacyjnego prowadziłoby do zakłócenia podstawowych zasad opodatkowania w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych. Chodzi tu o zakaz podwójnego opodatkowywania, ponieważ konsekwencją niepobrania przez płatnika we właściwym czasie składek na ubezpieczenie społeczne z wypłacanych świadczeń, było wypłacenie tych świadczeń w wyższej wysokości i pobranie zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od całości wypłaconych dochodów, czyli zaliczki w wyższej wysokości niż należna, gdyby płatnik wcześniej prawidłowo uwzględnił składki.

Należy podkreślić, iż prezentowany wyrok WSA Rzeszowie jest potwierdzeniem linii orzeczniczej sądów administracyjnych , zgodnie z którą uiszczenie przez płatnika zaległych składek w części należnej od świadczenia wypłacanego pracownikowi, nie powoduje po stronie tego pracownika powstania przychodu podatkowego. Niestety jest ona sprzeczna z ugruntowaną linią orzeczniczą organów podatkowych wydających interpretacje indywidualne w tożsamych stanach faktycznych.

Konkludując, aby zakończyć spór orzeczniczy pomiędzy judykaturą a organami podatkowymi w zakresie opodatkowania zapłaconych i zaległych składek ZUS, zasadnym byłoby podjęcie rozstrzygnięcia wiążącego obie ww. instytucje np. wydanie interpretacji ogólnej przez Ministra Finansów lub uchwały NSA z wykładnią przedmiotowych przepisów.

Kontakt:

Justyna Gunia, radca prawny / E: j.gunia@axelo.pl

Katarzyna Bielańska, aplikant radcowski / E: k.bielanska@axelo.pl