Specustawa o pomocy obywatelom Ukrainy została podpisana

W dniu 12 marca Prezydent RP Andrzej Duda podpisał specustawę o wsparciu dla obywateli Ukrainy. Prace nad ustawą przebiegły w ekspresowym tempie – Sejm uchwalił ustawę w ubiegłą środę, w nocy z piątku na sobotę Senat przyjął 60 poprawek z czego kilkanaście w sobotę przyjął Sejm. Przepisy weszły w życie wraz z ogłoszeniem w Dzienniku Ustaw i obowiązują z mocą wsteczną od dnia 24 lutego 2022 r.

Głównym celem ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa jest zapewnienie legalnego pobytu w Polsce, ale również ułatwienie zatrudnienia, korzystania z opieki zdrowotnej czy kształcenia.

Nowe regulacje gwarantują legalny pobyt obywatelom Ukrainy oraz ich małżonkom nie posiadającym ukraińskiego obywatelstwa, a także dzieciom urodzonym przez obywatelki Ukrainy na terytorium RP przez okres 18 miesięcy z możliwością przedłużenia do lat trzech. O przedłużenie pobytu będą mogły ubiegać się osoby których legalny pobyt na terytorium RP wyniesie minimum 9 miesięcy. Przepisy zakładają również nadanie obywatelom Ukrainy numeru PESEL, który umożliwi realizację usług publicznych na rzecz tych osób. Z wnioskiem o nadanie numeru PESEL obywatele Ukrainy mogą wnioskować w dowolnym wykonawczym organie gminy. Obywatele Ukrainy będą mogli założyć również profil zaufany oraz skorzystać z ochrony zdrowia na takich zasadach jak Polacy.

Obywatele Ukrainy otrzymają także wparcie finansowe w postaci jednorazowej wypłaty w wysokości 300 zł na osobę. Wsparcie otrzymają również Polacy, którzy przyjęli do swoich domów obywateli Ukrainy w wysokości 40 zł dziennie za osobę. Świadczenie będzie wypłacane maksymalnie przez 60 dni.

Ustawa przewiduje również udzielanie obywatelom Ukrainy pomocy przez wojewodów, która będzie polegać m.in. na zapewnieniu cudzoziemcom wyżywienia, zakwaterowania, środków higieny oraz finansowaniu przejazdów środkami transportu publicznego oraz specjalistycznego transportu przeznaczonego dla osób z niepełnosprawnością.

Przepisy ustawy ułatwiają także dostęp do polskiego rynku pracy obywatelom Ukrainy, którzy uciekli w związku z konfliktem zbrojnym na terenie Ukrainy, a których pobyt został uznany za legalny. Aby skorzystać z możliwości zatrudnienia bez zezwolenia na pracę podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi jest obowiązany w terminie 14 dni od dnia podjęcia pracy przez cudzoziemca powiadomić za pośrednictwem systemu teleinformatycznego – praca.gov.pl właściwy urząd pracy o powierzeniu mu pracy na okres do 24 miesięcy.

Ustawa przewiduje również wprowadzenie rozwiązań, które pozwolą na zapewnienie kształcenia. Ukraińskie dzieci i młodzież dostaną prawo do edukacji w przedszkolach, szkołach i na uczelniach. Aby dziecko mogło uczęszczać do szkoły wystarczy, że rodzice zgłoszą się do najbliższej placówki i wypełnią stosowne dokumenty. Od obywateli Ukrainy uciekających przed wojną nie będą pobierane opłaty z tytułu studiowania na publicznych uczelniach, mogą oni również skorzystać z pomocy socjalnej.

Należy podkreślić, że większość przepisów ustawy nie dotyczy obywateli Ukrainy, którzy przebywali w Polsce legalnie przed wojną, jednak na jej mocy terminy ważności ich wiz krajowych i zezwoleń na pobyt czasowy, które upłynęłyby w czasie wojny, zostaną przedłużone do końca roku, a ważności kart pobytu czy polskich dokumentów tożsamości obywateli Ukrainy zostaną wydłużone o 18 miesięcy.
 

Kontakt

Justyna Gunia, radca prawny, j.gunia@axelo.pl