Projekt nowej ustawy o zatrudnianiu cudzoziemców

06.10.2022 | PRAWO PRACY I UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE

Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej przedstawiło projekt o nr UD400, który ma w przyszłości zastąpić obecnie obowiązującą ustawę o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Nowa ustawa ma na celu ułatwić zatrudnianie cudzoziemców. Resort proponuje uproszczenie procedur, wydłużenie zatrudniania cudzoziemca na podstawie oświadczenia do 24 miesięcy, likwidację tzw. testu rynku pracy oraz łatwiejsze przedłużenie umowy z zagranicznym pracownikiem.

Podstawowym założeniem projektu jest usprawnienie procedur dotyczących powierzania pracy cudzoziemcom, zmniejszenie zaległości załatwiania spraw przez urzędy oraz ograniczenie występujących nadużyć. Przewidziano kompleksową elektronizację postępowania ws. zezwolenia na pracę cudzoziemca lub oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi. Jednocześnie systemy informatyczne mają być wykorzystywane do monitorowania wykorzystania zezwoleń i oświadczeń.

Ważnym aspektem projektu jest wprowadzenie obowiązku dla pracodawców, by wynagrodzenie otrzymywane przez obcokrajowca odpowiadało wysokości wynagrodzenia otrzymywanego przez obywatela Polski (ten przepis odnajdzie swe zastosowanie w momencie, gdy dwóch pracowników o różnym pochodzeniu, wykonujących tę samą pracę będzie otrzymywać niewspółmiernie różną wypłatę). Ponadto, resort chce wprowadzenia wymogu, aby minimalny wymiar pracy cudzoziemca wynosił 1/4 etatu lub 10 godzin tygodniowo. Paradoksalnie Polacy nie mogą liczyć na tak szeroko idącą ochronę jak wyżej opisana.

Nowelizacja miałaby zlikwidować jedną uciążliwą procedurę (zarówno dla pracodawcy jak i pracownika), chodzi tu o postępowanie w sprawie przedłużenia zezwolenia na pracę, które obecnie jest wydawane, gdy pracodawca kontynuuje powierzenie pracy cudzoziemcowi na tym samym stanowisku. Jeżeli przedmiotowy projekt ustawy zostałby uchwalony bez zmian: pracodawca chcący powierzyć w dalszej perspektywie czasu stanowisko cudzoziemcowi nie traciłby pracownika, a przez cały bieg procedury wydania ponownego zezwolenia na pracę obcokrajowiec zachowywałby prawo do jej świadczenia. Tego typu postępowania byłyby procedowane w pierwszej kolejności bez zwłoki organu.

Test rynku pracy niejednokrotnie znacząco wydłużał możliwość podjęcia pracy przez cudzoziemca, dlatego też projekt przewiduje likwidację tej instytucji. Zgodnie z obowiązującym porządkiem prawnym Urząd Pracy przeprowadza badanie czy na stanowisko, o które ubiega się cudzoziemiec nie ma wśród bezrobotnych obywatela polski o zbliżonych kompetencjach. Zgodnie ze statystykami przedstawionymi przez MRIPS, test rynku pracy pozbawia możliwości zarobkowania około 10% przebywających na terenie RP cudzoziemców.

Projekt ma na celu ułatwienie procedur dotyczących dostępu cudzoziemców do rynku pracy poprzez stworzenie systemów on-line. Gdyby projekt ustawy wszedł do obrotu prawnego, to wnioski o zezwolenia na pracę oraz o wpis oświadczenia o zatrudnieniu cudzoziemca do ewidencji oświadczeń byłyby składane poprzez portal praca.gov.pl. Ponadto, środek zaskarżenia w sprawie zezwolenia na pracę wymagałby formy on-line.

Analizując zmiany, które chce wprowadzić ustawodawca, można dojść do wniosku, że regulacje idą w kierunku dalszego ograniczania przypadków zgłaszania przez pracodawców zaniżonego wymiaru czasu pracy cudzoziemców. Pierwszym krokiem było wprowadzenie przepisu zobowiązującego pracodawcę do wypłacania cudzoziemcowi wynagrodzenia w wysokości odpowiadającej aktualnemu wynagrodzeniu minimalnemu bez względu na wymiar czasu pracy.

Zgodnie z przewidywaniami MRIPS, nowelizacja ustawy o cudzoziemcach w ramach przedmiotowego projektu, której wejście w życie planowane jest jeszcze w 2022 r., będzie pozytywnie oddziaływać na stan zatrudnienia w podmiotach objętych oddziaływaniem regulacji z uwagi na proponowane rozwiązania ułatwiające powierzenie pracy cudzoziemcom.