Prezydent podpisał nowelizację Kodeksu pracy

W dniu 3 marca 2023 r. Prezydent podpisał nowelizację Kodeksu pracy oraz niektórych innych ustaw. Nowela wdraża dwie unijne dyrektywy:

• w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej;
• w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów.

Główne zmiany w zakresie Kodeksu pracy:

• implementacja dyrektywy w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy:
• ochrona przed niekorzystnym traktowaniem w zatrudnieniu z powodu korzystania z uprawnień pracowniczych;
• zmiany w zakresie umów o pracę na okres próbny;
• zapewnienie pracownikom prawa do równoległego zatrudnienia – wprowadzenie zakazu zabraniania pracownikowi jednoczesnego pozostawania w stosunku pracy z innym pracodawcą;
• rozszerzenie zakresu informacji o warunkach zatrudnienia pracownika, np.  informacja o szkoleniach zapewnianych przez pracodawcę, o długości płatnego urlopu przysługującego pracownikowi;
• dodatkowe informacje dla pracowników wysyłanych do innego państwa członkowskiego lub państwa trzeciego;
• zapewnienie pracownikowi, który wykonywał pracę co najmniej 6 miesięcy prawa do wystąpienia (raz w roku kalendarzowym) o zmianę rodzaju umowy o pracę na umowę o pracę na czas nieokreślony lub o bardziej przewidywalne i bezpieczne warunki pracy oraz otrzymania pisemnej odpowiedzi na ten wniosek z uzasadnieniem w terminie 1 miesiąca od otrzymania wniosku;
• zmiany w zakresie szkoleń zapewnianych przez pracodawcę.

implementacja dyrektywy w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów:

• obowiązek pracodawcy informowania o wolnych stanowiskach pracy i procedurach awansu;
• wprowadzenie zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej – w wymiarze 2 dni albo 16 godzin w roku kalendarzowym – w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli niezbędna jest natychmiastowa obecność pracownika, z zachowaniem za czas tego zwolnienia prawa do połowy wynagrodzenia (obliczanego jak wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy);
• wprowadzenie urlopu opiekuńczego – w wymiarze 5 dni w roku kalendarzowym – w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia osobie będącej krewnym (syn, córka, matka, ojciec lub małżonek) lub pozostającej we wspólnym gospodarstwie domowym, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych, bez zachowania prawa do wynagrodzenia za czas tego urlopu;
• wydłużenie wieku dziecka z 4. do 8. roku życia i tym samym wydłużenie okresu, w którym pracownikowi nie będzie można bez jego zgody polecać pracy w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej, w systemie przerywanego czasu pracy, jak również delegować poza stałe miejsce pracy;
• skrócenie okresu po urodzeniu dziecka, w jakim pracownik – ojciec dziecka może skorzystać z urlopu ojcowskiego (skrócenie tego okresu z 24. do 12. miesięcy od dnia urodzenia dziecka);
• uniezależnienie prawa do urlopu rodzicielskiego od pozostawania matki dziecka w zatrudnieniu (ubezpieczeniu) w dniu porodu (tj. ojciec dziecka będzie mógł skorzystać z urlopu rodzicielskiego mimo, że matka dziecka w dniu porodu nie pozostawała w stosunku pracy/w ubezpieczeniu chorobowym);
• wprowadzenie w ramach wymiaru urlopu rodzicielskiego nieprzenoszalnej części tego urlopu w wymiarze do 9 tygodni dla każdego z rodziców;
• ustalenie wysokości zasiłku macierzyńskiego za cały okres urlopu rodzicielskiego na poziomie 70% podstawy wymiaru zasiłku;
• zmiany w przepisach dotyczących ochrony stosunku pracy pracowników korzystających z urlopów związanych z rodzicielstwem;
• wprowadzenie nowych przepisów dot. elastycznej organizacji czasu pracy.

Ponadto, zostaną wprowadzone istotne zmiany w przepisach dotyczących:

• wypowiadania umów o pracę zawartych na czas określony (m.in. obowiązek wskazania przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie umowy o pracę);
• przerw w pracy wliczanych do czasu pracy (dodatkowa 15-minutowa przerwa po 9 godzinach pracy oraz dodatkowa 15-minutowa przerwa po 16 godzinach pracy).

Ustawa wejdzie w życie po upływie 21 dni od dnia ogłoszenia.