Elektroniczna ewidencja odpadów - BDO

Od 1 stycznia 2020 r. realizacja obowiązków rejestrowych, ewidencyjnych i sprawozdawczych dotyczących odpadów, będzie prowadzona wyłącznie za pośrednictwem elektronicznego modułu Bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami (BDO). Wszelkie dokumenty ewidencji odpadów sporządzane będą wyłącznie w systemie BDO lub z wykorzystaniem zewnętrznych aplikacji zintegrowanych z systemem BDO przez API. Podmioty, których dotyczy obowiązek prowadzenia ewidencji odpadów, muszą złożyć wniosek o wpis do elektronicznego rejestru BDO najpóźniej do 31 grudnia 2019r. (jeżeli do tej pory nie dopełniły tego wymogu). 

Od 1 stycznia podmioty wytwarzające odpady, które nie będą zarejestrowane w rejestrze BDO, nie będą mogły przekazać tych odpadów odbierającemu. Nie będą miały również możliwości wystawienia elektronicznej karty przekazania odpadów (KPO), a papierowa karta, która funkcjonuje obecnie nie będzie już dostępna. Od 2020 roku nie będzie także możliwości, by firma odbierająca odpady wystawiła KPO w imieniu wytwórcy odpadów. 

Kogo dotyczy obowiązek rejestracji w BDO?

Przypominamy, że obowiązek wpisu do Rejestru BDO dotyczy podmiotów, które:

• wytwarzają odpady oraz prowadzą ewidencję tych odpadów;
• wprowadzają na terytorium kraju produkty w opakowaniach, opony, oleje smarowe, pojazdy, baterie lub akumulatory, sprzęt elektryczny i elektroniczny;
• produkują lub importują opakowania albo kupują je w ramach transakcji wewnątrzwspólnotowych (od firm unijnych).

Szczegółowa lista podmiotów, które objęte są obowiązkowym wpisem do rejestru BDO dostępna jest na stronie biznes.gov.pl. 

Baza danych o produktach i opakowaniach oraz gospodarce odpadami (BDO) prowadzona jest przez marszałków województw, którzy dokonują wpisu przedsiębiorców na ich wniosek lub z urzędu, w zależności od obszaru i zakresu prowadzonej działalności. Marszałek województwa dokonuje wpisu do rejestru z urzędu podmiotów wymienionych w art. 51 ust. 1 ustawy o odpadach. 

Obowiązek złożenia wniosku o wpis do rejestru BDO nałożony został na podmioty wymienione w art. 50 ust. 1 ustawy o odpadach. Wniosek o wpis do rejestru powinien zostać złożony do marszałka województwa właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę podmiotu. Wniosek można złożyć osobiście w urzędzie, listownie bądź elektronicznie. Formularz wniosku dostępny jest na stronie https://bdo.mos.gov.pl/home/wnioski/wniosek-rejestrowy/.

Po złożeniu wniosku marszałek województwa ma 30 dni na jego zweryfikowanie, wpisanie podmiotu do Rejestru BDO i nadanie mu indywidualnego numeru rejestrowego. 
Podatnik może zweryfikować, czy konieczna jest rejestracja do BDO po kliknięciu w link: https://bdo.mos.gov.pl/home/obowiazek_rejestracji/. 

Rejestr BDO jest ogólnie dostępny. Możliwe jest zatem sprawdzenie, w jakim zakresie dany podmiot prowadzi działalność dotyczącą gospodarki odpadami oraz jakie posiada decyzje z nią związane. W celu weryfikacji potencjalnego kontrahenta należy wejść na stronę https://rejestr-bdo.mos.gov.pl/web/rejestr-publiczny/lista#$top=100 i wpisać w wyszukiwarce odpowiednie dane dotyczące danego podmiotu (np. numer rejestrowy). 

Opłata rejestrowa i roczna

Podmioty wymienione w art. 57 ust. 1 ustawy o odpadach zobowiązane są do uiszczenia  opłaty rejestrowej od wpisu, której wysokość została ustalona w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 19 stycznia 2018r. w sprawie wysokości stawek opłaty rejestrowej oraz opłaty rocznej i wynosi:

• 100 zł – dla mikroprzedsiębiorców
• 300 zł – dla innych przedsiębiorców

Stawka opłaty rocznej wnoszonej przez przedsiębiorców w następnych latach jest taka sama i powinna być uiszczana do końca lutego każdego roku na rachunek bankowy właściwego urzędu marszałkowskiego. 

Obowiązki związane z wpisem 

Stosownie do art. 63 ustawy o odpadach podmiot, o którym mowa w art. 57 ust. 1, jest obowiązany umieszczać numer rejestrowy na dokumentach sporządzanych w związku z prowadzoną działalnością. Powołany przepis nie precyzuje dokładnie, na jakich dokumentach powinien znajdować się numer rejestrowy nadany przez marszałka województwa, jednakże z informacji zamieszczonych na stronie bdo.mos.gov.pl wynika, że są to przykładowo:

• faktury VAT
• paragony fiskalne
• umowy kupna-sprzedaży
• sprawozdania
• karty przekazania odpadów
• karty ewidencji odpadów.

Obowiązek umieszczania numeru rejestrowego nie dotyczy z kolei dokumentów:

• kadrowych i związanych z bieżącą obsługą administracyjną i funkcjonowaniem biura firmy
• przekazywanych do urzędu skarbowego
• pozostałych dokumentach nie związanych bezpośrednio z działalnością objętą wpisem do Rejestru-BDO.

Zdaniem Ministerstwa Środowiska numer BDO warto umieścić również na pieczęci firmowej, mimo iż nie posiada ona waloru dokumentu. W odniesieniu do umów, numer rejestrowy powinien na stałe figurować w stopce dokumentu firmowego papieru.

Jak będzie działała elektroniczna ewidencja?

Przekazujący przed rozpoczęciem każdego transportu odpadów sporządzi w systemie BDO kartę przekazania odpadów (KPO), w której ma obowiązek wskazać: co będzie transportowane, masę przekazywanych odpadów, datę i godzinę transportu, numer rejestracyjny pojazdu. KPO może być wygenerowana w systemie nawet 30 dni przed planowanym transportem. Następnie transportujący wygeneruje w BDO potwierdzenie przekazania. Dopiero po dokonaniu tej czynności będzie mógł wyjechać od przekazującego. Przejmujący odpady każdorazowo niezwłocznie potwierdzi w systemie, że przejął odpady oraz poinformuje o masie odpadów, dacie i godzinie przejęcia. Na samym końcu transportujący potwierdzi zakończenie transportu. 

Sankcje za niedopełnienie obowiązków 

Prowadzenie działalności bez wymaganego wpisu do Rejestru BDO, a także nieumieszczenie numeru rejestrowego na dokumentach sporządzanych w związku z prowadzoną działalnością grozi wymierzeniem administracyjnej kary pieniężnej w wysokości od 5 000 zł do 1 000 000 zł (art. 194 ust. 1 pkt 5 i 5a ustawy o odpadach). Za brak prowadzenia ewidencji, prowadzenie jej niezgodnie ze stanem rzeczywistym lub nieposiadanie w trakcie transportu odpadów wygenerowanego potwierdzenia z BDO grozi kara grzywny, która może zostać nałożona przez Inspekcję Ochrony Środowiska w wyniku przeprowadzonej kontroli.