Roszczenia konsument - przedsiębiorca, a postępowanie odrębne

W 2023 r. wprowadzono wiele nowych regulacji prawnych szczególnie istotnych dla przedsiębiorców. Wprowadzone regulacje związane były m.in. z usprawnieniem procedury cywilnej, wprowadzeniem postępowania odrębnego regulującego spory konsumentów z przedsiębiorcami, a także z wprowadzeniem nowej instytucji fundacji rodzinnej, która związana jest z przekazaniem przedsiębiorstwa rodzinnego i ma zagwarantować kontynuację działalności biznesowej.

Z uwagi na dużą liczbę spraw szczególnie istotne są przepisy Kodeksu postępowania cywilnego związane z postępowaniem sądowym regulującym procedurę dochodzenia roszczeń przysługujących konsumentom przeciwko przedsiębiorcom oraz przedsiębiorcom przeciwko konsumentom (tzw. postępowanie odrębne).

Najważniejsze zmiany, jakie wprowadziły wskazane przepisy związane są z możliwością wytoczenia przez konsumenta powództwa wobec przedsiębiorcy przed sądem właściwym dla miejsca zamieszkania konsumenta, a także te, które obligują przedsiębiorców do powoływania wszystkich twierdzeń i dowodów w pierwszym piśmie procesowym, jaki będą składać do sądu (art. 458(15) k.p.c.).

Ponadto, w oparciu o wprowadzone regulacje, możliwe będzie obciążenie strony będącej przedsiębiorcą kosztami procesu w całości lub w części, a nawet ich podwyższenie - maksymalnie dwukrotnie - w sytuacji, gdy zaniechała ona próby dobrowolnego rozwiązania sporu, uchyliła się od udziału w niej lub uczestniczyła w niej w złej wierze, co doprowadziło do zbędnego wytoczenia powództwa lub wadliwego określenia przedmiotu sprawy.

Wprowadzone regulacje wzmacniają pozycję konsumenta, bowiem tylko przedsiębiorca zobowiązany jest powołać wszelkie twierdzenia i dowody wraz z wniesieniem pierwszego pisma procesowego.

Opisana regulacja uzasadnia wątpliwość, czy wprowadzone rozwiązania nie prowadzą do nieuzasadnionego polepszenia sytuacji konsumenta, utrudniając przedsiębiorcy prawo do obrony?

Wobec tak sformułowanych przepisów bez wątpienia dobrym rozwiązaniem jest wprowadzenie zmian w zakresie zawierania ugód. W 2023 r. pojawiła się możliwość objęcia ugodą mediacyjną roszczeń w wielu sprawach, a także roszczeń nieobjętych pozwem. Warto wykorzystać tę instytucję także w sporach konsument– przedsiębiorca, celem wypracowania kompromisowego rozwiązania, a także promowania dobrych praktyk w relacjach konsument – przedsiębiorca.