Rękojmia i gwarancja konsumencka - niedługo zmiany przepisów

17.11.2022 | PRAWO CYWILNE

We wrześniu b.r miało miejsce pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o prawach konsumenta oraz niektórych innych ustaw (druk nr 2425) – projekt ma na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej – związane jest to z koniecznością wdrożenia do polskiego porządku prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/771 z 20.5.2019 r. w sprawie niektórych aspektów umów sprzedaży towarów, zmieniającej rozporządzenie (UE) 2017/2394 oraz dyrektywę 2009/22/WE oraz uchylającej dyrektywę 1999/44/WE (Dz.Urz. UE L z 2019 r. Nr 136, s. 28).

Cel dyrektywy

Projektowane zmiany mają przyczynić się do poprawy funkcjonowania rynku wewnętrznego poprzez wzmocnienie ochrony konsumentów poprzez wdrożenie przepisów regulujących szczegółowe wymagania w zakresie umów sprzedaży zawieranych pomiędzy przedsiębiorcą a konsumentem. Zmiany dotkną w szczególności przepisów dotyczących definicji towaru niezgodnego z umową, wzmocnione zostaną także środki prawne i sposób z ich korzystania, przysługujące konsumentowi w ramach ochrony.

Nowelizacja

Aktualnie obowiązujące przepisy dotyczące rękojmi za wady, uregulowane w kodeksie cywilnym dotyczą zarówno konsumentów oraz przedsiębiorców uwzględniając szczególny status konsumenta jako słabszej strony obrotu gospodarczego. Projekt ustawy przewiduje wyłączenie stosowania przepisów dotyczących rękojmi w przypadku sprzedaży pomiędzy przedsiębiorcą i konsumentem. Nowo wprowadzone przepisy przewidują wyłączenie stosowania przepisów Kodeksu cywilnego o rękojmi przy sprzedaży w stosunku do konsumentów i odrębne uregulowanie tej materii.

Uzasadnienie projektu

Z uzasadnienia projektu wynika, iż konsekwencją wprowadzonych zmian będzie ujednolicenie terminu przedawnienia wszystkich roszczeń konsumenta – przyczyni się to do wzmocnienia poziomu ochrony a także do sprawnego rozpatrywania nieprawidłowości związanych ze sprzedażą wadliwego towaru. Uzasadnienie wskazuje także na pozytywny wpływ na znaczne wyeliminowanie wadliwych towarów z polskiego rynku.

Zakres przedmiotowy zmian

Projekt zakłada wprowadzenie definicji towaru zgodnego z umową – ma to istotne znaczenie pod kątem aktualnie obowiązujących instytucji wady fizycznej oraz prawnej towaru.

Zgodnie z projektem towar jest zgodny z umową, jeżeli zgodne z umową pozostają w szczególności jego:

opis, rodzaj, ilość, jakość, kompletność i funkcjonalność, a w odniesieniu do towarów z elementami cyfrowymi – również kompatybilność, interoperacyjność i dostępność aktualizacji;
przydatność do szczególnego celu, do którego jest potrzebny konsumentowi, o którym konsument powiadomił przedsiębiorcę najpóźniej w momencie zawarcia umowy i który przedsiębiorca zaakceptował.

Ponadto towar, aby został uznany za zgodny z umową, powinien:

nadawać się do celów, do których zazwyczaj używa się towaru tego rodzaju, z uwzględnieniem obowiązujących przepisów prawa, norm technicznych lub dobrych praktyk;
występować w takiej ilości i mieć takie cechy, w tym trwałość i bezpieczeństwo, a w odniesieniu do towarów z elementami cyfrowymi – również funkcjonalność i kompatybilność, jakie są typowe dla towaru tego rodzaju i których konsument może zasadnie oczekiwać, biorąc pod uwagę charakter towaru oraz publiczne zapewnienie złożone przez przedsiębiorcę, jego poprzedników prawnych lub osoby działające w ich imieniu, w szczególności w reklamie lub na etykiecie, chyba że przedsiębiorca wykaże, że:

nie wiedział o danym publicznym zapewnieniu i oceniając rozsądnie, nie mógł o nim wiedzieć,
przed zawarciem umowy publiczne zapewnienie zostało sprostowane z zachowaniem warunków i formy, w jakiej publiczne zapewnienie zostało złożone, lub w porównywalny sposób,
publiczne zapewnienie nie miało wpływu na decyzję konsumenta o zawarciu umowy;

być dostarczany z akcesoriami i instrukcjami, których dostarczenia konsument może rozsądnie oczekiwać;
być takiej samej jakości jak próbka lub wzór, które przedsiębiorca udostępnił konsumentowi przed zawarciem umowy, i odpowiadać opisowi takiej próbki lub takiego wzoru

Wyłączenie odpowiedzialności przedsiębiorcy

Projekt przewiduje wyłączenie odpowiedzialności sprzedawcy w przypadku poinformowania konsumenta o konkretnych cechach towaru odbiegających od specyfikacji określonej w umowie. To co istotne – poinformowanie musi nastąpić w sposób niewątpliwy oraz najpóźniej w chwili zawarcia umowy musi zostać zaakceptowane przez konsumenta.

Sposoby ochrony konsumenta

Konsument będzie posiadać środki prawne służące jego ochronie. Zgodnie z projektem w pierwszej kolejności konsument będzie mógł domagać się przywrócenia zgodności towaru z umową (na przykład poprzez wymianę lub naprawę), jeśli to nie przyniesie skutków, będzie mógł odstąpić od umowy lub żądać obniżenia ceny.

Czas odpowiedzialności przedsiębiorcy

Zmiany dotkną także granic czasowych odpowiedzialności przedsiębiorcy – wydłużony zostanie okres, w którym ciężar dowodu zgodności towaru z cechami zawartymi w umowie spoczywać będzie na przedsiębiorcy z roku do lat dwóch.