Obowiązek w zakresie odśnieżania chodników oraz dachów

Sezon zimowy nakłada dodatkowe obowiązki na właścicieli i zarządców nieruchomości, które obejmują odśnieżanie chodników, posypywanie solą oraz usuwanie śniegu lub sopli z dachu, zgodnie z przepisami prawa budowlanego. Za zaniedbania w tych sprawach mogą grozić kary finansowe, a w przypadku wypadków związanych ze śliskim chodnikiem, również odpowiedzialność odszkodowawcza na podstawie kodeksu cywilnego. Warto więc nie tylko wiedzieć o obowiązkach, ale też dbać o bezpieczeństwo na terenie swojej nieruchomości.

Za nieodśnieżony chodnik można otrzymać mandat od straży miejskiej w wysokości 100 zł za niedopełnienie obowiązków jako właściciel lub zarządca budynku. Obowiązek odśnieżania chodnika przed domem spoczywa na właścicielu (lub zarządcy) budynku, a kwestię tę reguluje ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Ustawa stanowi, że odśnieżeniu ma podlegać odcinek chodnika ciągnący się wzdłuż nieruchomości. W momencie, gdy na tym odcinku znajdują się parking, przystanek lub płatny postój, to odśnieżanie należy do obowiązków firmy użytkującej.

W zakresie obowiązku odśnieżania dachu odpowiedź można odnaleźć w art. 61 punktu 2 prawa budowlanego. Zgodnie z tym przepisem, osoba zarządzająca lub będąca właścicielem obiektu budowlanego musi spełnić obowiązek polegający na tym, iż ww. obiekt jest używany w sposób bezpieczny w przypadku wpływu czynników zewnętrznych, takich jak działania człowieka lub zjawiska naturalne. Zjawiska te zostały lakonicznie opisane w ustawie i są to m.in.: intensywne opady atmosferyczne, a mimo ogólnikowej konstrukcji, przepis ten nadal pozwala wysnuć wniosek, iż stanowi on podstawę prawną obowiązku odśnieżania przez właściciela bądź zarządcę obiektu budowlanego. Uznać należy, że w przypadku, gdy ww. zdarzenia mogą prowadzić do uszkodzenia budynku lub bezpośredniego zagrożenia, co może stanowić ryzyko dla życia, zdrowia ludzi, mienia lub środowiska, zarządzający lub właściciel zobowiązani są do usuwania śniegu z dachu, zgodnie z przepisami prawnymi.

Zazwyczaj to zarządcy nieruchomości, zwłaszcza w przypadku budynków wielolokalowych, przejmują obowiązki, które normalnie spoczywałyby na właścicielach. To zarządcy reprezentują właścicieli i są odpowiedzialni za stan chodników oraz dachów, często zlecając wykonanie tych zadań firmie zewnętrznej. Dodatkowo gmina może także przejąć od właścicieli pewne lub wszystkie obowiązki wynikające z ustawy o utrzymaniu czystości, w tym związane z odśnieżaniem. Jednak, aby to miało miejsce, rada gminy musi podjąć stosowną uchwałę w tej sprawie.

W przypadku poważniejszych zaniedbań, na przykład gdy chodnik nie jest w ogóle odśnieżany lub nie jest posypywany piaskiem lub solą, straż miejska może wystąpić do sądu o ukaranie, co może skutkować znacznie wyższą grzywną. Ponadto zaniedbane chodniki mogą stanowić zagrożenie, co może być przyczyną wypadków będących podstawą roszczeń odszkodowawczych na podstawie art. 415 Kodeksu cywilnego. W związku z nim, kto ze swej winy wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Odszkodowanie może obejmować m.in. koszty leczenia i rehabilitacji; można też dochodzić zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.

Właściciel lub zarządca obiektu budowlanego może odpowiadać za nieusunięcie śniegu zalegającego na dachu budynku na podstawie art. 91a prawa budowlanego, a do kar zalicza się grzywnę, ograniczenie wolności lub pozbawienie wolności do roku.