Jak zabezpieczyć się przed brakiem możliwości wykonania umów

Szerząca się epidemia wirusa SARS-CoV-2 w wielu przypadkach uniemożliwia lub przynajmniej poważnie utrudnia wykonywania zawartych umów. Wprowadzenie stanu epidemii może stanowić podstawę przyjęcia zaistnienia stanu siły wyższej, mającego wpływ na wykonanie wiążących Państwo umów. 

Jaki to ma skutek?

Niekiedy zawarte umowy wprost normują, jakie są konsekwencje stanu siły wyższej dla wykonania danego kontraktu. Postanowienia te są wówczas wyznacznikiem powinnych działań (z reguły o charakterze informacyjnym). Jeżeli jednak w zawartej umowie takich postanowień brak, stan siły wyższej powoduje, że w przypadku niewykonania umowy w jego wyniku nie powstanie obowiązek zapłaty odszkodowania.

Co istotne, aby uchronić się od przyszłych, negatywnych konsekwencji obecnego stanu epidemiologicznego, konieczne będzie udowodnienie, jaki konkretnie skutek miała epidemia dla Państwa przedsiębiorstw. Dostrzegając potrzebę takich działań, poniżej przedstawiamy swoistą mapę postępowania w przypadku, gdy epidemia zaburza funkcjonowanie firmy. Przedstawione rozwiązania w znaczny sposób ułatwią prowadzenie ewentualnego późniejszego sporu sądowego.

Krok pierwszy: Weryfikacja treści zawartych umów.

W wielu kontraktach przewidziane są postanowienia, które mówią co się dzieje, gdy do wykonania umowy nie może dojść na skutek siły wyższej. Z reguły postanowienia te stanowią o zawieszeniu/wstrzymaniu wykonania umowy bez żadnych negatywnych konsekwencji. Bardzo często warunkiem skorzystania z tego rodzaju „ulgi” jest odpowiednie powiadomienie kontrahenta. Bez wykonania tego obowiązku informacyjnego skorzystanie z „klauzuli siły wyższej” może być wyłączone. 
Pierwszym krokiem winna być zatem weryfikacja obowiązujących umów pod kątem, czy zawierają one „klauzulę siły wyższej” i zastosowanie się do jej postanowień.

Krok drugi: Renegocjowanie zawartych umów.

Jeżeli obowiązujące umowy milczą w kwestii skutków siły wyższej, warto podjąć próbę renegocjacji wiążących umów, tak aby w sposób polubowny, wespół z kontrahentem unormować sytuację. Ustalenia w sposób szczególny powinny sprowadzać się do wprowadzenia rozwiązań, które doprowadzą do zmiany terminów realizacji umowy, modyfikacji zakresu przedmiotu umowy, zrzeczenia się określonych roszczeń przez strony (np. kar umownych), czy w ostateczności do rozwiązania umowy. W przypadku porozumienia, załatwi to sprawę w sposób szanujący interesy obu stron.

Krok trzeci: Przygotowanie materiału do procesu.

Jeżeli powstaje stan, w którym przez epidemię dochodzi o niewykonania lub niewłaściwego wykonania umowy, należy zakładać, że sytuacja ta naraża nas w przyszłości na proces sądowy. W celu przygotowania się na taką ewentualność należy przygotować materiały, pozwalające w przyszłości udowodnić przed sądem, że sytuacja jaka miała miejsce jest niezawiniona, spowodowana siłą wyższą. Taki dowód zwalnia bowiem od odpowiedzialności za niewykonanie, względnie niewłaściwe wykonanie umowy.

Przeczytaj więcej w materiale «Jak zabezpieczyć się przed brakiem możliwości wykonania zawartych wcześniej umów»
 

Kontakt:

Rafał Rajchel, Partner, Radca Prawny / M: +48 693 575 457 E: r.rajchel@axelo.pl

Łukasz Bielecki, Adwokat / M: +48 536 430 963 E: l.bielecki@axelo.pl