Fiskus nie może karać za utylizację towarów akcyzowych – wyrok WSA w Rzeszowie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w wyniku skargi złożonej przez AXELO Prawo i Podatki, wyrokiem z dnia 13 czerwca 2023 r. uchylił indywidualną interpretację podatkową wydaną przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej dotyczącą konieczności zapłaty sankcyjnej stawki podatku akcyzowego w przypadku utylizacji oleju opałowego zakupionego do celów grzewczych, który utracił swoje właściwości fizyko – chemiczne i stał się odpadem.

Wnioskodawca zwrócił się do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w przedmiocie podatku akcyzowego. Kilkanaście lat wcześniej dokonał on bowiem zakupu lekkiego oleju opałowego na cele grzewcze w celu pozyskania zapasowego źródła zasilania dla działającej w jednostce kotłowni grzewczej. Od oleju opałowego została uiszczona akcyza w preferencyjnej stawce. Równocześnie złożono stosowne oświadczenie, w którym zadeklarowano wykorzystanie oleju tylko do celów grzewczych, spełniając tym samym warunki dotyczące preferencyjnej stawki akcyzy na ten rodzaj oleju, określone w art. 89 ust. 5 pkt 3 ustawy o podatku akcyzowym.

W 2022 roku wnioskodawca zlecił badanie lekkiego oleju opałowego pod kątem przydatności. Wyniki ekspertyzy wykazały, że olej nie spełnia wymaganych standardów i nie może być zużyty w żadnym celu. Wnioskodawca zdecydował się więc na odpłatne zbycie lub przekazanie oleju opałowego specjalistycznej firmie do utylizacjii.

Pojawiły się wątpliwości, czy w takim przypadku konieczna będzie zapłata podatku akcyzowego w sankcyjnej wysokości.

Zgodnie z ustawą o podatku akcyzowym, preferencyjna stawka podatku akcyzowego na olej napędowy grzewczy może być zastosowana pod warunkiem, że jest on używany jako paliwo opałowe. Konieczne jest w takim przypadku uzyskanie od nabywcy stosownego oświadczenia. Warto podkreślić, że w chwili składania oświadczenia przez Wnioskodawcę było ono poprawne oraz wywoływało określone skutki na gruncie przepisów ustawy o podatku akcyzowym. Zdaniem wnioskodawcy niewykorzystanie nabytych olejów napędowych zgodnie z oświadczeniem nie oznacza automatycznego zastosowania stawki, o której mowa w art. 89 ust. 4 pkt 1 ustawy o podatku akcyzowym. W świetle przedstawionego stanu faktycznego poddanie oleju napędowego grzewczego procesowi utylizacji, z uwagi na utratę jego właściwości fizyko-chemicznych, nie rodzi obowiązku zapłaty sankcyjnej stawki akcyzy, o której mowa w art. 89 ust. 4 ustawy o podatku akcyzowym. De facto sprzedaż oleju nie ma znaczenia, ponieważ kluczowym celem sprzedaży jest jego utylizacja.

Jednak Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał stanowisko wnioskodawcy za nieprawidłowe wskazując, że od momentu nabycia oleju napędowego do celów grzewczych wnioskodawca jest obowiązany do zachowania warunków stosowania preferencyjnej stawki akcyzy. Dokonanie odpłatnego zbycia lub przekazania oleju do utylizacji obliguje go natomiast do zapłaty akcyzy zgodnie z art. 89 ust. 4 ustawy o podatku akcyzowym.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie nie podzielił jednak stanowiska Dyrektora KIS. Orzekł, iż w przypadku, gdy olej nie zostanie zużyty w jakikolwiek sposób a przekazany odpłatnie bądź nieodpłatnie firmie zajmującej się utylizacją, nie można mówić o tym, że olej nie zostanie zużyty zgodnie z przeznaczeniem, dla którego został nabyty. Sąd uznał, że nie powstanie obowiązek zapłaty akcyzy w związku z użyciem towaru niezgodnie z przeznaczeniem. Sąd przywołał stosowną treść Dyrektywy 118, która odnosi się do konsumpcyjnego charakteru podatku akcyzowego – „Za dopuszczenie do konsumpcji nie uważa się całkowitego zniszczenia ani nieodwracalnej utraty wyrobów akcyzowych objętych procedurą zawieszenia poboru akcyzy, jeżeli zniszczenie lub utrata wynikają z właściwości tych wyrobów, nieprzewidzianych okoliczności lub działania siły wyższej lub wynikają z zezwolenia udzielonego przez właściwe organy państwa członkowskiego”.

Do tej pory orzecznictwo w tym zakresie nie było korzystne dla podatników. Wyrok uchylający wskazaną interpretację podatkową należy zatem uznać za przełomowy a przede wszystkim uwzględniający podstawową cechę podatku akcyzowego – jego konsumpcyjny charakter.