Zaległe składki a przychód pracownika

Zgodnie z art. 12 ustawy o PIT za przychody ze stosunku pracy, uważa się świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Na gruncie tego przepisu na przestrzeni lat powstało wiele wątpliwości, dotyczących, między innymi, konieczności zaliczania do przychodu pracownika zapłaconych po ustawowo wymaganym terminie składek na ubezpieczenie społeczne.

Tak przyjęta teza prowadziłaby do podwójnego opodatkowania tego samego dochodu uzyskanego przez osobę fizyczną. Należy podkreślić, że to na pracodawcy jako płatniku składek ciąży obowiązek  odprowadzenia  odpowiednich składek we właściwym terminie. W innym przypadku zakłócone zostałyby podstawowe zasady opodatkowania w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.  Dodatkowo wykonanie zaległego zobowiązania przez płatnika nie należy utożsamiać z wykonaniem obowiązku za kogoś innego, tj. za pracownika lub byłego pracownika. Skoro zatem wskutek zapłaty zaległych składek przez płatnika nie występuje przychód u pracowników, to płatnik nie jest również zobowiązany z tego tytułu do pobrania zaliczki na podatek dochodowy.

Z takim rozumieniem analizowanej materii zgadzają się Sądy Administracyjne, m.in. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie, w wyroku z dnia 22 lipca 2021 r., I SA/Rz 389/21 stwierdził, iż ,,wykonania zaległego zobowiązania przez płatnika, w zakresie obliczenia, potrącenia z dochodu ubezpieczonego oraz odprowadzania składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne, nie można utożsamiać z wykonaniem obowiązku za kogoś innego, tj. za pracownika lub byłego pracownika.”, co potwierdziło tylko utrwaloną już przez NSA linię interpretacyjną w tym zakresie.

Ponadto WSA w Rzeszowie zwrócił uwagę na regulacje związane z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych, w szczególności art. 46 ust. 1., podkreślając przy tym podstawą zasadę, iż przychodem podatkowym może być tylko takie świadczenie, które stanowi definitywny przyrost majątku podatnika, czyli zwiększa jego aktywa lub zmniejsza zobowiązania. Wpłacone przez pracodawcę, jako płatnika, zaległe składki nie zwiększają aktywów podatnika, natomiast powodują zmniejszenie istniejącego zobowiązania wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, lecz nie jest to zobowiązanie pracownika lecz płatnika składek. Przepisy regulujące zasady uiszczania składek na ubezpieczenie społeczne nie przewidują możliwości przeniesienia odpowiedzialności płatnika składek na ubezpieczenie społeczne za nienależyte wywiązywanie się z nałożonych na tego płatnika obowiązków na osoby ubezpieczone. Wobec czego zastosowanie znajdzie art. 26 ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT, który zakłada, iż składki na ubezpieczenie społeczne odliczane są od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Powyższa argumentacja jednoznacznie świadczy o braku konieczności zaliczania do przychodów składek na ubezpieczenie społeczne zapłaconych przez pracodawcę, który pozostaje w zwłoce. Jednak pomimo tak ugruntowanej linii orzeczniczej  stanowisko organów administracji skarbowej nadal pozostaje niezmienne, co w przyszłości może prowadzić do dalszych sporów w tym zakresie.

Kontakt:

Łukasz Krasowski, radca prawny / E: l.krasowski@axelo.pl