Zmiany prawne: modyfikowanie wysokości stawki amortyzacyjnej

28 października 2020 r. uchwalono ustawę o zmianie ustaw podatkowych, której projekt opublikowano w dniu 15 września 2020 r. Na mocy ww. ustawy, od 1 stycznia 2021 r. w życie ma wejść szereg zmian m.in. w ustawie o CIT oraz w ustawie o PIT. Jedną z istotniejszych zmian jest ograniczenie możliwości modyfikowania wysokości stawki amortyzacyjnej środków trwałych.

Podstawa zmian dotyczących praw podatnika w zakresie obniżania lub podwyższania stawek amortyzacyjnych

Prawo podatnika do obniżania i podwyższania w określonych przypadkach stawek amortyzacyjnych stosowanych w stosunku do poszczególnych środków trwałych zostało określone w przepisach art. 16i ustawy o CIT.

Zdaniem projektodawcy, częstokroć korzystanie z prawa do obniżenia lub podwyższania stawki amortyzacyjnej poszczególnych środków trwałych nie było podyktowane mniejszym/większym od nominalnego zużyciem środków trwałych, lecz u wielu podatników – szczególnie korzystających ze zwolnień okresowych – stało się instrumentem wykorzystywanym w celu optymalizowania ich obciążeń podatkowych.

Co ulega zmianie i kogo ona dotyczy?

W związku z tym, zdecydowano się na wprowadzenie zmiany polegającej na dodaniu nowego ust. 8, który wyłączy – w okresie korzystania przez podatnika z takiego zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym - możliwość stosowania obniżonych lub podwyższonych stawek amortyzacyjnych w stosunku do środków trwałych wykorzystywanych w działalności, z której dochody podlegają takiemu zwolnieniu – w okresie zwolnienia.

Powyższa zmiana odniesie skutek w stosunku do przedsiębiorców działających w Specjalnej Strefie Ekonomicznej (SSE) i Polskiej Strefie Inwestycji (PSI). Nie będą oni mieli możliwości podwyższania i obniżania stawek amortyzacyjnych dla nowych środków trwałych przez cały okres korzystania ze zwolnienia w podatku dochodowym.

Zmiana w definicji środków trwałych uznawanych za używane

Dodatkowo, ustawodawca zdecydował się zmodyfikować definicję środków trwałych uznawanych za używane. Zmiana ta odnosi się do art. 16j ustawy o CIT, zgodnie z którym, podatnicy mogą indywidualnie ustalić stawki amortyzacyjne dla używanych środków trwałych, po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji danego podatnika, przy czym stawki te są wyższe niż w przypadku stawek amortyzacyjnych obowiązujących podatników nabywających nowe środki trwałe, które następnie są wykorzystywane przez tych podatników w prowadzonej działalności.

Od 2021 r., za używany środek trwały można będzie uznać dany środek trwały tylko wtedy, gdy będzie on przed pierwszym jego wprowadzeniem do ewidencji danego podatnika używany przez wskazany w ustawie okres przez inne niż podatnik podmioty. Warunkiem uznania środka trwałego za używany jest zatem uprzednie korzystanie z niego przez podmiot inny, niż sam podatnik. Obecnie, za używane można uznać również te środki trwałe, które były uprzednio wykorzystywane przez samego podatnika.

W konsekwencji, w przyszłości, w przypadku, gdy podatnik, który korzystał będzie z nowego środka trwałego na podstawie umowy leasingowej, a następnie - np. po upływie 6 miesięcy – środek ten wykupi i wprowadzi do prowadzonej przez siebie ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych - nie będzie on uprawniony do stosowania podwyższonych stawek amortyzacyjnych w stosunku do tego środka trwałego.

Analogiczne zmiany projektodawca przewiduje wprowadzić w ustawie o PIT.

Jednocześnie podkreślamy, że zgodnie z treścią ustawy zmieniającej, ww. przepisy stosuje się do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wprowadzonych do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych po dniu 31 grudnia 2020 r. W związku z tym, środki trwałe już wprowadzone do ewidencji lub wprowadzone do 31 grudnia 2020 r., będą mogły być amortyzowane na dotychczasowych zasadach, w tym z wykorzystaniem obniżonych stawek.

Ustawę o zmianie ustaw podatkowych, w której uregulowano ww. zagadnienia dnia 29 października 2020 r. przekazano Prezydentowi i Marszałkowi Senatu. Od tego momentu, dalsze prace nad ustawą będą odbywały w Senacie.