SENT – nowe wyzwania dla przewoźników zagranicznych

Co to jest SENT?

System SENT (System Elektronicznego Nadzoru Transportu) to teleinformatyczny system wdrożony w 2017 roku przez Krajową Administrację Skarbową w Polsce. Jego głównym celem jest monitorowanie drogowego i kolejowego przewozu tzw. „towarów wrażliwych” oraz obrotu paliwami opałowymi. System SENT ma stanowić kluczowe narzędzie w walce z nadużyciami podatkowymi oraz zapewnia skuteczny nadzór nad przewozem towarów wrażliwych na terytorium Polski.

SENT jest obowiązkowy dla wszystkich podmiotów przewożących, odbierających lub wysyłających tzw. towary wrażliwe na terytorium Polski. Obowiązek ten dotyczy zarówno transportu drogowego, jak i kolejowego. W szczególności, system SENT obejmuje trzy główne grupy podmiotów. Co warto wiedzieć?

• Podmioty wysyłające towary wrażliwe muszą zgłosić każdy transport do systemu SENT przed jego rozpoczęciem. Każdy nadawca jest zobowiązany do rejestracji przewozu, co ma zapewnić transparentność i umożliwia monitorowanie transportu na każdym etapie.
• Firmy transportowe realizujące przewóz towarów wrażliwych muszą posiadać numer referencyjny SENT. Ponadto, ich środki transportu muszą być wyposażone w urządzenia geolokalizacyjne, które przesyłają dane do systemu SENT. Dzięki temu możliwe jest stałe śledzenie trasy przewozu i zapewnienie zgodności z przepisami.
• Podmioty odbierające towary wrażliwe muszą być zarejestrowane w systemie SENT. Po dostarczeniu transportu, odbiorcy są zobowiązani do potwierdzenia odbioru towarów poprzez aktualizację zgłoszenia w systemie. Ten krok jest kluczowy dla zamknięcia cyklu monitorowania przewozu i potwierdzenia, że towar dotarł do miejsca przeznaczenia.
• Towary, które podlegają monitorowaniu w systemie SENT, obejmują między innymi: paliwa silnikowe i opałowe, oleje smarowe, alkohol etylowy, susz tytoniowy, pozostałe towary chemiczne, odpady. Dodatkowo, towary te mogą być monitorowane ze względu na ich specyficzne właściwości, wartość lub przeznaczenie, takie jak wyroby medyczne czy chemikalia specjalistyczne.
• System SENT działa poprzez Platformę Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych (PUESC), gdzie można dokonać zgłoszenia i aktualizacji danych transportowych. Przewoźnicy muszą wyposażyć swoje środki transportu w urządzenia przekazujące dane geolokalizacyjne, co umożliwia stały monitoring trasy przewozu.

Nowe regulacje dla zagranicznych przewoźników

Zgodnie z projektem z dnia 4 kwietnia 2024 roku ustawy o zmianie ustawy o delegowaniu kierowców w transporcie drogowym już od 1 lipca 2024 roku zagraniczni przewoźnicy będą musieli spełnić obowiązek rejestracji w systemie SENT przy wykonywaniu międzynarodowych przewozów drogowych, o czym mówi art. 28b ustawy o transporcie drogowym.

Planowane zmiany w przepisach dotyczących przewozów drogowych w Polsce zakładają skrócenie vacatio legis o 6 miesięcy - wejścia w życie nowych przepisów został wyznaczony już na 1 lipca 2024 roku (pierwotnie był to 1 stycznia 2024 roku). Minister Infrastruktury uzasadnia swoja decyzję pilną potrzebą zwiększenia efektywności kontroli podmiotów uczestniczących w przewozach drogowych oraz wzmocnienia egzekucji przepisów prawa dotyczących transportu drogowego rzeczy.

Prowadzone prace legislacyjne znajdują się dopiero na etapie konsultacji publicznych - tym samym los ustawy skracającej termin o 6 miesięcy można określić jako niepewny. Ministerstwo Infrastruktury planuje jednak wprowadzić nowe regulacje jak najszybciej jest to możliwe. Skrócenie terminu wejścia w życie przepisów daje zagranicznym przewoźnikom drogowym niewiele czasu na dostosowanie się do nowych obowiązków.

Zgodnie z art. 28b ustawy o transporcie drogowym (dodanym ustawą z dnia 28 lipca 2023 r. o delegowaniu kierowców w transporcie drogowym), zagraniczni przewoźnicy wykonujący międzynarodowe przewozy drogowe będą musieli rejestrować się w systemie SENT. Nowa regulacja może dotyczyć również pojazdów przewożących towary z państw członkowskich UE. Mimo, że artykuł 34 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) zakazuje ograniczeń w przywozie towarów, wprowadzenie dodatkowych obowiązków, takich jak wyposażenie środków transportu w lokalizatory, są zdaniem ustawodawcy uzasadnione względami porządku i bezpieczeństwa publicznego.

Finalnie w projekcie ustawy z 4 kwietnia 2024 r. art. 28b ustawy o transporcie drogowym, zrezygnowano z obowiązku rejestracji w systemie SENT dla przewozów kabotażowych, zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1072/2009. W związku z tym projekt ustawy przewiduje zmiany w artykule 28b, m.in. zmianę brzmienia ust. 2 oraz uchylenie ust. 5.

Zagraniczni przewoźnicy będą zobowiązani do uzyskania numeru referencyjnego, czyli unikatowego identyfikatora nadawanego każdemu zgłoszeniu przewozu. Zgłoszenie to będzie zawierało następujące informacje:

• Dane zagranicznego podmiotu wykonującego przewóz, w tym imię i nazwisko albo nazwę oraz adres zamieszkania lub siedziby.
• Numer identyfikacji podatkowej zagranicznego podmiotu albo numer VAT, jeśli jest wymagany.
• Dane nadawcy, w tym imię i nazwisko albo nazwę oraz adres zamieszkania lub siedziby.
• Dane odbiorcy, w tym imię i nazwisko albo nazwę oraz adres zamieszkania lub siedziby.
• Planowane miejsce i data rozpoczęcia i zakończenia przewozu na terytorium Polski.
• Państwo załadunku i rozładunku.
• Numer dokumentu przewozowego towarzyszącego towarowi.
• Numer zezwolenia lub jego ekwiwalent oraz w przypadku specjalnych zezwoleń EKMT - okres ważności i państwo siedziby przewoźnika.
• Numery rejestracyjne pojazdów używanych do przewozu.
• Numer lokalizatora lub urządzenia monitorującego zgodnie z odpowiednimi przepisami.

Przewoźnicy, którzy nie spełnią nowych wymogów, mogą zostać zatrzymani, co oczywiście może spowodować opóźnienia w dostawach. Dodatkowo, na przewoźników mogą zostać nałożone kary finansowe, które mogą wynieść maksymalnie 23 500 zł za każdy transport.

W przypadku międzynarodowego przewozu drogowego rzeczy, wymagającego zezwolenia (zgodnie z art. 28 ust. 1 i 1a), lub wielokrotnego zagranicznego zezwolenia wydanego przez Międzynarodowe Forum Transportu (EKMT), zagraniczny przewoźnik jest zobowiązany przesłać zgłoszenie do rejestru przed rozpoczęciem przewozu na terytorium RP i uzyskać numer referencyjny.

Jak możemy pomóc?

W AXELO Prawo i Podatki oferujemy kompleksowe doradztwo i wsparcie w zakresie systemu SENT. Nasze usługi obejmują pomoc przy rejestracji na platformie PUESC. Oferujemy przygotowanie procedur zgodnych z regulacjami SENT oraz audyt istniejących procesów w Państwa firmie pod kątem zgodności z obowiązującymi przepisami. Reprezentujemy podmioty w sprawach prowadzonych przez organy celno-skarbowe, w tym w postępowaniach wyjaśniających dotyczących kar finansowych. Przeprowadzamy kompleksowe szkolenia dla pracowników, mających na celu zapoznanie ich z regulacjami SENT i procedurami obsługi systemu. Dodatkowo, pomagamy w ustaleniu listy towarów monitorowanych według kodów CN, a także uzyskujemy Wiążącą Informację Taryfową (WIT) oraz Wiążącą Informację Akcyzową (WIA) w przypadku wyrobów akcyzowych. Zapraszamy do współpracy, aby zapewnić Państwa firmie zgodność z przepisami oraz profesjonalne wsparcie w zakresie systemu SENT.

Podstawa prawna

• Projekt ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz ustawy o delegowaniu kierowców w transporcie drogowym z dnia 21 kwietnia 2024 roku, numer z wykazu: UC26
• Projekt ustawy o zmianie ustawy o delegowaniu kierowców w transporcie drogowym z dnia 11 kwietnia 2024 roku, numer z wykazu: UD19
• Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o delegowaniu kierowców w transporcie drogowym (Dz.U. z 2023 r., poz. 1523)
• Ustawa z dnia 9 marca 2017 r. o systemie monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów oraz obrotu paliwami opałowymi (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r., poz. 104)
• Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (tekst jedn. Dz.U. z 2024 r., poz. 728 ze zm.).
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1072/2009 z dnia 21 października 2009 r. dotyczące wspólnych zasad dostępu do rynku międzynarodowych przewozów (przekształcenie) (Dz. Urz. UE L 300 z 14.11.2009, str. 72, z późn. zm.)