Przepisy o MDR budzą coraz więcej wątpliwości

Obecne regulacje dotyczące raportowania schematów podatkowych budzą wiele kontrowersji wśród przedstawicieli samorządów zawodów prawniczych. Podnoszone są zarzuty zarówno o ich niezgodności z prawem unijnym jak i ustawami zasadniczymi poszczególnych państw członkowskich UE.

Problematyczne zagadnienie wywołuje emocje na gruncie stosowania tajemnicy zawodowej przez promotorów tj. osób opracowujących, oferujących, udostępniających lub wdrażających uzgodnienie lub zarządzających wdrażaniem uzgodnienia. W praktyce są nimi najczęściej doradcy podatkowi, którzy już w styczniu ubiegłego roku złożyli wniosek do Trybunału Konstytucyjnego powołując się na zasadę zezwalającą samorządom zawodowym na sprawowanie pieczy nad należytym wykonywaniem danego zawodu, zasadę demokratycznego państwa prawa oraz wynikające z niej zasady: poprawnej legislacji, zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa i odpowiedniego vacatio legis. Krajowa Izba Doradców Podatkowych wskazuje, iż w demokratycznym systemie prawnym zwolnienie z tajemnicy zawodowej jest dopuszczalne tylko w drodze wyjątku oraz zawsze musi być poprzedzona zgodą Sądu.

Podobne zarzuty podnosi się za granicą, gdzie belgijskie stowarzyszenia zawodowe prawników i doradców podatkowych złożyło wniosek o zbadanie obowiązków informacyjnych MDR w trybie prejudycjalnym, dotyczący zgodności art. 1 pkt 2) dyrektywy (UE) 2018/822 z art. 7 (prawo do poszanowania życia prywatnego) i art. 47 (prawo do rzetelnego procesu) Karty praw podstawowych Unii Europejskiej w zakresie, w jakim nakłada on na adwokata-pośrednika, który zamierza powołać się na swoją tajemnicę zawodową, obowiązek poinformowania innych pośredników, których to dotyczy, o spoczywającym na nich obowiązku zgłoszenia. Ich zdaniem wymóg raportowania schematów transgranicznych jest niemożliwy do spełnienia bez naruszenia tajemnicy zawodowej, jak również nie jest warunkiem koniecznym do zapewnienia przekazywania informacji odnoszących się do uzgodnień transgranicznych, albowiem sam beneficjent może samodzielnie poinformować innych pośredników oraz zwrócić się do nich o spełnienie obowiązku informacyjnego.

Pytanie o zasadność i proporcjonalność przepisów o MDR ponownie pojawiło się w debacie publicznej w roku bieżącym za sprawą czerwcowego pytania prejudycjalnego francuskiej Rady Stanu tj. odpowiednika polskiego NSA, która poddała w wątpliwość legalność przepisów dotyczących raportowania schematów podatkowych w jeszcze szerszym zakresie niż zrobili to Belgowie. W tym przypadku TSUE rozpatrywać będzie  czy unijne przepisy nakładające na specjalistów prawnych obowiązki informacyjne związane z MDR są zgodne z Kartą praw podstawowych UE. Eksperci wskazują, że jeżeli wątpliwości te okażą się słuszne przepisy o raportowaniu schematów podatkowych mogłyby efektywnie stracić skuteczność, a co za tym idzie zostać wyeliminowane z unijnego systemu prawnego.

Mimo wszystko warto nadal pamiętać, iż na ten moment same pytania i wnioski nie wywołują żadnych skutków prawnych, a co za tym idzie obowiązki informacyjne promotorów, korzystających oraz wspomagających, muszą być wciąż respektowane pod rygorem wysokich kar finansowych - nawet powyżej 20 mln zł.

Kontakt:

Maciej Wilczyński, radca prawny / E: m.wilczynski@axelo.pl