Podatki: zawieszenie biegu terminu przedawnienia zobowiązania
25.11.2021 | PODATKI
Art. 70 § 6 pkt 1 Ordynacji Podatkowej zakłada, iż bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu, z dniem wszczęcia postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, o którym podatnik został zawiadomiony, jeżeli podejrzenie popełnienia przestępstwa lub wykroczenia wiąże się z niewykonaniem tego zobowiązania. Bardzo często na podstawie tak sformułowanego przepisu, organy podatkowe - nawet pomimo braku wyraźnych i uzasadnionych dowodów - wszczynają postępowania karnoskarbowe tuż przed upływem terminu przedawnienia.
Na kanwie podobnej sprawy Naczelny Sąd Administracyjny w dniu 24 maja 2021 r. wydał uchwałę stwierdzając, iż w świetle ustawy prawo o ustroju sądów administracyjnych oraz ustawy prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ocena przesłanek zastosowania art. 70 § 6 Ordynacji przez organy podatkowe przy wydawaniu decyzji podatkowej mieści się w granicach sprawy sądowej kontroli legalności tej decyzji, co oznacza, że Sądy Administracyjne mają nie tylko prawo, ale również obowiązek badać, czy organy skarbowe nie wszczynają instrumentalnie postępowań karno-skarbowych.
W związku z powyższym, Wojewódzkie Sądy Administracyjne regularnie zaczęły uchylać zaskarżone decyzje wskazując, iż ze względu na wszczęcie postępowania karno-skarbowego w krótkim okresie przed upływem terminu przedawnienia oraz braku ustosunkowania się w uzasadnieniu decyzji organu odwoławczego do kwestii wykorzystania art. 70 § 6 Ordynacji Podatkowej w sposób instrumentalny, przedmiotowe decyzje ustalające wysokość zobowiązania podatkowego nie mogą zostać utrzymane w mocy.
Obecnie już nie tylko sądy administracyjne, lecz także sądy powszechne wytykają organom podatkowym nieuczciwą praktykę wobec podatników oraz naruszenie zasady wynikającej z art. 121 Ordynacji Podatkowej, dotyczącej zaufania obywatela do organów podatkowych oraz zasady uzasadnionych oczekiwań wywodzoną z prawa unijnego oraz art. 2 Konstytucji RP. W orzeczeniu z dnia 12 października 2021 r., sygn. akt: IV K 412/2021 Sąd Rejonowy w Częstochowie umorzył postępowanie z uwagi na oczywisty brak faktycznych podstaw oskarżenia oraz przedawnienie karalności podkreślając, że postępowanie karne skarbowe w niniejszej sprawie zostało wszczęte wyłącznie w celu zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego.
W środowisku prawniczym podkreśla się, iż art. 70 § 6 Ordynacji podatkowej, jako wyjątek od ogólnej reguły powinien, być interpretowany w sposób wąski tj. korzystny dla przedsiębiorców. W związku z czym do zawieszenia biegu terminu przedawnienia ze względu na wszczęcie postępowania karno-skarbowego może dojść jedynie w sytuacji, w której postępowanie prowadzone jest w sposób rzetelny i zgodny z jego celem tj. faktycznie zmierza do ukarania sprawcy czynu zabronionego.
Kontakt
Nina Walczyk, radca prawny / E: n.walczyk@axelo.pl
