Raportowanie ESG – Kiedy można zastosować zwolnienie?

Z dniem 1 stycznia 2025 roku, polskie prawo dostosowało się do unijnych regulacji dotyczących raportowania zrównoważonego rozwoju, implementując przepisy dyrektywy CSRD oraz dyrektywy delegowanej. Te kluczowe dla sprawozdawczości przedsiębiorstw unijne akty prawne zostały wdrożone poprzez zmiany w ustawie o rachunkowości, ustawie o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym, a także w innych powiązanych ustawach.

Informacje podstawowe o ESG

Zasadniczo, Sprawozdanie z Zrównoważonego Rozwoju (SZR) jest wymagane w przypadku jednostek małych i średnich będących emitentami papierów wartościowych, dopuszczonych do obrotu na jednym z rynków regulowanych Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz jednostek dużych, a także dużych grup kapitałowych.

Wielkość jednostki określa się na podstawie wartości aktywów, przychodów ze sprzedaży i liczby pracowników, a nowe przepisy precyzują te kryteria.

Obowiązek raportowania będzie wprowadzany stopniowo: od 2025 roku dla dużych jednostek i grup, a od 2026 roku dla małych i średnich jednostek notowanych na giełdzie, które mogą jednak opóźnić raportowanie do 2028 roku. Nowe przepisy mają na celu zwiększenie transparentności przedsiębiorstw w zakresie ich wpływu na środowisko i społeczeństwo, a wielkość przedsiębiorstw jest określana na podstawie trzech kryteriów zdefiniowanych w ustawie o rachunkowości.

Jednakże, nowelizacja ustawy o rachunkowości przewiduje pewne wyjątki od tego obowiązku. Zgodnie z nowelizacją ustawy o rachunkowości, niektóre podmioty mogą być zwolnione z obowiązku sporządzania Sprawozdania z Zrównoważonego Rozwoju (SZR).

Kto może skorzystać ze zwolnienia?

W pierwszej kolejności zwolnieniu podlegają jednostki zależne. Dotyczy to zarówno jednostek zależnych, jak i jednostek dominujących niższego szczebla, które są częścią grupy kapitałowej. Zwolnienie jest możliwe, gdy jednostka dominująca ma siedzibę lub zarząd w Europejskim Obszarze Gospodarczym (EOG) lub poza nim.

Warunki zwolnienia dla jednostek zależnych od jednostki dominującej z EOG:

• Sprawozdanie Zrównoważonego Rozwoju grupy kapitałowej, sporządzone przez jednostkę dominującą zgodnie z przepisami EOG, musi zawierać informacje o jednostce zależnej.
• Jednostka zależna musi ujawnić w swoim sprawozdaniu z działalności: Informację o skorzystaniu ze zwolnienia, nazwę i siedzibę jednostki dominującej, adres strony internetowej, gdzie udostępnione będzie sprawozdanie grupy kapitałowej (wraz z atestacją SZR) oraz ewentualne tłumaczenia na język polski.

Ponadto możliwe jest zwolnienie z obowiązku sporządzenia sprawozdania zrównoważonego rozwoju dla jednostek zależnych od jednostki dominującej spoza EOG:

Oprócz powyższych warunków, konieczne jest:

• Złożenie w rejestrze sądowym sprawozdania zrównoważonego rozwoju jednostki dominującej (z atestacją i tłumaczeniem na polski).
• Zawarcie w sprawozdaniu z działalności lub SZR grupy kapitałowej informacji zgodnych z art. 8 Taksonomii UE, które dotyczą działalności prowadzonej przez korzystającą ze zwolnienia jednostkę zależną i jej jednostki zależne.

Podsumowując główne założenia korzystania ze zwolnienia to:

1. Raportowanie grupowe - Przepisy dążą do tego, by raporty zrównoważonego rozwoju były sporządzane na poziomie grup kapitałowych, a niekoniecznie przez każdą pojedynczą firmę wchodzącą w skład grupy. Dzięki temu unika się powtarzania tych samych informacji i zmniejsza obciążenie administracyjne.
2. Hierarchia raportowania - Jeśli jednostka jest częścią większej grupy, to raport „nadrzędnej” jednostki może zastąpić jej własny raport, o ile zawiera odpowiednie informacje.
3. Wyjątki dla dużych emitentów – Duże przedsiębiorstwa, których akcje są notowane na giełdach w Europie, muszą zawsze sporządzać własne, niezależne raporty.

Celem wprowadzenia przepisów dotyczących zwolnienia jest przede wszystkim usprawnienie i ujednolicenie raportowania zrównoważonego rozwoju w Europie, a także zmniejszenie obciążenia administracyjnego dla przedsiębiorstw, szczególnie tych mniejszych, które są częścią większych grup.