Procedura zawierania układu oraz jego możliwe skutki

Celem postępowania restrukturyzacyjnego jest uniknięcie upadłości przedsiębiorcy i zawarcia układu z Wierzycielami (tj. swoistego porozumienia pomiędzy Wierzycielami a Dłużnikiem, w asyście podmiotu nadzorującego postępowanie) i ustalenie sposobu spłaty zaległych zobowiązań objętych układem, czyli umieszczonych na liście sporządzonej w trakcie toczącego się postępowania restrukturyzacyjnego.

W polskim systemie prawnym istnieją cztery rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych:

1) postępowanie o zatwierdzenie układu;

2) przyspieszone postępowanie układowe;

3) postępowanie układowe;

4) postępowanie sanacyjne.

W momencie uformowania układu, tj. po głosowaniu, Dłużnik składa odpowiedni wniosek o zatwierdzenie układu do sądu, przed którym toczy się postępowanie, co jest początkiem postępowania o zatwierdzenie układu. Gdy sąd wyda postanowienie w przedmiocie zatwierdzenia układu, następuje faza jego wykonania, a co za tym idzie, Dłużnik zostaje zobowiązany do spłaty zaległych zobowiązań w sposób uzgodniony z Wierzycielami w układzie.

W celu weryfikacji spełniania zobowiązań przez Dłużnika wobec Wierzycieli przepisy przewidują instytucję nadzorcy układu, który jest wybierany przez Dłużnika, jeszcze w trakcie postępowania o zatwierdzenie układu. Nadzorca ma obowiązek co trzy miesiące składać do odpowiedniego sądu sprawozdanie w przedmiocie prawidłowej realizacji planu restrukturyzacyjnego, jak i układu.

Zasady wykonywania układu mogą ulec zmianie w zależności od sytuacji gospodarczej i finansowej Dłużnika. Istnieje zarówno możliwość podwyższenia spłat Dłużnika w momencie długotrwałego wzrostu dochodu, jak i ich obniżenia w wyniku jego pogorszenia. Procedura zmiany układu polega na ponownym wskazaniu przez Dłużnika propozycji układowych, a następnie powtarzane jest głosowanie Wierzycieli „za” lub „przeciw” układowi. Zmiana układu może również polegać na odebraniu Dłużnikowi zarządu nad jego przedsiębiorstwem.

Skrajną sytuacją jest moment, w którym Dłużnik uchyla się od wykonania układu lub oczywistym staje się fakt, że nie może on zostać wykonany. Układ zostaje uchylony przez Sąd na wniosek podmiotów przewidzianych w art. 176 Ustawy z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne, tj. Wierzyciela, Dłużnika, nadzorcy itd. Układ może wygasnąć z mocy prawa w przypadku ogłoszenia przez Dłużnika upadłości. W momencie uchylenia lub wygaśnięcia układu Wierzyciele mogą dochodzić swoich roszczeń w pierwotnej wysokości, a sumy wypłacone na podstawie układu zalicza się na poczet dochodzonych wierzytelności.

Podsumowując, prawidłowo wykonywany układ jest jednym z najlepszych sposobów radzenia sobie z nadmiernym zadłużeniem, gdyż pozwala on Dłużnikowi regulować należności zaległe, nie pogarszając jego sytuacji finansowej, natomiast Wierzyciel systematycznie i sukcesywnie odzyskuje swoje należności. Taka sytuacja powoduje, iż interesy obydwu stron są zabezpieczone, a żadna ze stron nie jest pokrzywdzona.