Schematy podatkowe (MDR) – wzmożone kontrole

Choć obowiązki związane z raportowaniem schematów podatkowych (MDR) funkcjonują w Polsce już od kilku lat, wciąż rodzą sporo wątpliwości w praktyce. Ich wczesne wprowadzenie oraz szeroki zakres zastosowania sprawiły, że zrozumienie regulacji i rzetelne wywiązywanie się z raportowania dla wielu podatników wcale nie jest łatwe. Dodatkowo zaostrzone działania organów podatkowych – zwłaszcza po zakończeniu pandemii i odwieszeniu obowiązków w zakresie schematów krajowych – pokazują, że organy potrafią skutecznie wyłapywać niezgłoszone zdarzenia.

Tło legislacyjne

Regulacje MDR zostały wdrożone na podstawie Dyrektywy Rady UE 2018/822, która zobowiązała kraje członkowskie do wdrożenia przepisów dotyczących raportowania schematów transgranicznych do końca 2019 roku. Polska jednak przyjęła je dużo wcześniej – od początku 2019 roku obowiązują unormowania dotyczące nie tylko schematów transgranicznych (co zakładała dyrektywa), lecz także krajowych. W efekcie polski obowiązek raportowania obejmuje szerszy katalog zdarzeń podatkowych (np. VAT, akcyza, PCC), a nie tylko podatek dochodowy.

Zawieszenie podczas pandemii i wzrost kontroli po jej zakończeniu

W marcu 2020 roku część obowiązków MDR została zawieszona, co początkowo zmniejszyło zainteresowanie organów tym tematem. Raportowanie schematów transgranicznych wznowiono już na początku 2021 roku, ale obowiązek dotyczący schematów krajowych przywrócono dopiero w drugiej połowie 2023 roku. Po „odwieszeniu” tych przepisów widać wyraźny wzrost aktywności organów podatkowych. Podczas kontroli podatkowych padają już nie tylko ogólne pytania, ale również precyzyjne żądania wyjaśnień dla konkretnych transakcji.

Najczęstsze problemy

Organy podatkowe przyglądają się szczególnie tzw. typowym schematom, takim jak transakcje z podmiotami zagranicznymi, w których rozlicza się podatek u źródła, czy różnego rodzaju restrukturyzacje kapitałowe. Organy wykorzystują przy tym deklaracje i sprawozdania podatkowe już posiadane w swoich bazach, a także dane pochodzące od innych uczestników transakcji. Zarówno firmy, jak i osoby fizyczne prowadzące działalność powinny pamiętać, że niektóre codzienne transakcje, niewiązane zazwyczaj ze skomplikowaną optymalizacją, mogą spełniać kryteria schematu podatkowego. Niezgłoszenie takiego schematu na czas może skutkować dotkliwymi karami finansowymi. Warto też podkreślić, że istnieją sytuacje wyłączające obowiązek raportowania – jednak, aby z nich skorzystać, trzeba świadomie rozpoznawać, kiedy dana transakcja w ogóle może podpadać pod definicję MDR.

Wsparcie AXELO

• Przegląd wewnętrznych procedur (Audyt MDR) – warto upewnić się, że w Państwa przedsiębiorstwie funkcjonuje proces pozwalający szybko zidentyfikować zdarzenia mogące kwalifikować się jako schemat podatkowy,
• Analiza kluczowych transakcji – szczególnie takich, w których występują zagraniczni kontrahenci, podatek u źródła albo element restrukturyzacji,
• Szkolenia dla pracowników – przeprowadzenie szkoleń by pracownicy kluczowych działów umieli rozpoznawać i prawidłowo raportować zdarzenia podatkowe,
• Konsultacja z doradcami – w razie wątpliwości co do statusu danej czynności, dobrze jest zasięgnąć opinii doradcy podatkowego, który pomoże ustalić, czy i kiedy należy zgłosić schemat,
• Ewidencja i archiwizacja – dokumentowanie poszczególnych etapów transakcji pozwoli w razie kontroli przedstawić spójne wyjaśnienia.