Wyrok NSA: Odpowiedzialność wspólników a odpowiedzialność spółki

Dnia 11 stycznia został wydany wyrok NSA, sygn. akt III FSK 1450/21, w którym on orzekł, iż w przypadku gdy sąd uchylił decyzje wymiarowe spółki dotyczące jej zobowiązań, organy nie mogą orzekać o odpowiedzialności wspólników tej spółki za jej zobowiązania.

Sąd potwierdził, iż do czasu, kiedy nie zostanie wydana decyzja ostateczna wobec spółki, organy są zobowiązane do zawieszenia postępowania w sprawie odpowiedzialności osoby trzeciej (wspólnika tej spółki). W przedmiotowej sprawie spór dotyczył tego, czy istnieje możliwość orzekania o odpowiedzialności wspólników spółki w przypadku kiedy uchylono decyzje deklaratoryjne wobec spółki.

Fiskus wydał trzy decyzje dotyczące zobowiązań podatkowych w VAT. Kolejno wszczął postępowanie dotyczące odpowiedzialności wspólników spółki.  W decyzji organu I instancji, poprzedzającej ostateczne rozstrzygnięcie wydane w sprawie, Naczelnik Urzędu Skarbowego odwołał się do trzech deklaratoryjnych decyzji podatkowych wydanych w odniesieniu do spółki. Uznając, że mają one charakter ostateczny, decyzję  o odpowiedzialności podatkowej Wspólników oparł na tych właśnie rozstrzygnięciach. W przekonaniu Organu I instancji (podzielonym przez Dyrektora Izby Administracji Skarbowej) została bowiem spełniona przesłanka uprzedniego określenia zobowiązania podatkowego podatnika jako warunek wszczęcia postępowania w przedmiocie odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej.

Korzystne dla podatników stanowisko WSA

W konsekwencji sprawa trafiła do WSA, który nie podzielił stanowiska fiskusa, uchylając decyzje Dyrektora Izby Administracji Skarbowej. Wojewódzki Sąd Administracyjny wskazał, że tak długo jak kwestia wymiaru podatku wobec spółki nie zostanie rozstrzygnięta, to brak jest podstaw do orzekania o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej, czyli wspólników Spółki.

Skarga kasacyjna złożona przez fiskusa

Od przedmiotowego wyroku została złożona skarga kasacyjna, w której organ podatkowy zaznaczył, że wyrok uchylający decyzje wobec spółki przez WSA jest nieprawomocny. W konsekwencji tego, zdaniem organu, decyzje wymiarowe nie straciły cechy ostateczności, a skutkiem ich uchylenia jest jedynie to, iż nie ma możliwości wykonania ich w trybie egzekucji administracyjnej.

Stanowisko NSA

Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną i wskazał, że  art. 152 § 1 ustawy prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi decyduje o tym, że w niniejszej sprawie decyzja nie powinna zostać wydana, gdyż zostało w nim wskazane, że w przypadku uwzględnienia skargi, zaskarżony akt nie wywołuje skutków prawnych.  Zdaniem sądu jest różnica między brakiem skutków prawnych, które w ocenie NSA jest szersze, niż brakiem wykonania. NSA zaznaczył, iż w przedmiotowym przepisie nie odesłano do unormowań dotyczących wstrzymania wykonania tego aktu oraz niniejsze uregulowanie nie zostało ograniczone wyłącznie do wstrzymania wykonalności.

NSA podkreślił, że organ podatkowy jest zobowiązany do zawieszenia postępowania w sprawie dotyczącej odpowiedzialności wspólników spółki do dnia, w którym decyzja dotycząca odpowiedzialności spółki stanie się ostateczna.

Kontakt

Gabriela Truniarz, aplikant radcowski / g.truniarz@axelo.pl