Ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy - zmiany
14.08.2025 | PRAWO PRACY I UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE
Zbliża się koniec niejasności z terminem wypłaty ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Projektowane zmiany w Kodeksie pracy, przedstawione w ramach pakietu deregulacyjnego, przewidują długo oczekiwaną przez pracodawców zmianę w zakresie terminu wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Zgodnie z nowelizacją – po uchwaleniu w życie nowych przepisów - ekwiwalent będzie wypłacany w terminie ustalonym dla wypłaty wynagrodzenia, a nie – jak dotychczas – z dniem zakończenia stosunku pracy. Dla wielu pracodawców i działów HR oznacza to uproszczenie praktyki i uniknięcie licznych problemów organizacyjnych.
Obecne zasady: praktyka zamiast przepisu
Obecnie w przepisach brak jest wyraźnie określonego terminu wypłaty ekwiwalentu za urlop. Utrwalona praktyka, poparta orzecznictwem sądów pracy i licznymi stanowiskami Państwowej Inspekcji Pracy, wskazuje jednak, że ekwiwalent powinien być wypłacony najpóźniej w ostatnim dniu zatrudnienia. To właśnie wtedy – zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego z 29 marca 2001 r. (I PKN 336/00) – prawo do urlopu w naturze przekształca się w prawo do ekwiwalentu pieniężnego.
W praktyce jednak sztywny termin rozliczenia w dniu zakończenia umowy często powoduje problemy. Przykładowo, pracownik przebywający na urlopie w ostatnich dniach zatrudnienia otrzymuje zwolnienie lekarskie, co powoduje konieczność przeliczenia urlopu i ekwiwalentu. W takim przypadku ustalenie kwoty do wypłaty na dzień zakończenia stosunku pracy jest niezwykle problematyczne.
Wynagrodzenie i ekwiwalent w jednym terminie – nowy standard w Kodeksie pracy
Ministerstwo Pracy zaproponowało dodanie do art. 171 Kodeksu pracy nowego § 4, zgodnie z którym: „Pracodawca dokonuje wypłaty ekwiwalentu pieniężnego w terminie wypłaty wynagrodzenia ustalonym zgodnie z art. 85.”
Nowe rozwiązanie, które nie weszło jeszcze w życie, wiąże termin wypłaty ekwiwalentu z obowiązującym u danego pracodawcy wewnętrznym terminem wypłaty wynagrodzenia. Oznacza to, że ekwiwalent nie musi być wypłacany w dniu zakończenia pracy, najpóźniej do 10 dnia kolejnego miesiąca – o ile taki termin przyjęto w układzie zbiorowym pracy, regulaminie pracy lub w umowie o pracę.
Co to oznacza dla pracodawców?
Wprowadzenie w życie projektowanych zmian zwiększą przewidywalność i spójność z innymi elementami rozliczeń kadrowo-płacowych. Pracodawca nie będzie już wówczas musiał traktować ekwiwalentu jako należności koniecznej do wypłaty w dniu ustania stosunku pracy – wystarczy, że wypłaci go w terminie przyjętym dla wynagrodzeń, zgodnie z art. 85 k.p.
Kiedy zmiany wejdą w życie?
Na ten moment projekt ustawy o zmianie Kodeksu pracy oraz ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych czeka na przyjęcie przez Radę Ministrów. Niemniej, warto już teraz przygotować firmę na nadchodzące zmiany – zarówno pod kątem systemów kadrowych, jak i zapisów w regulaminach pracy oraz regulaminach wynagradzania.